Dankie, Here, vir elke kind op aarde wat teer versorg word, maar strek in genade u Hand uit oor hulle wat swaar laste op klein of jong skouers moet dra.
11 Maart Rigters 11:11-28
DIE KORTSTE EN KRAGTIGSTE BOODSKAP
Jefta het toe weer boodskappers na die koning van die Ammoniete toe gestuur … (Rig 11:14).
Die Ammoniete is op die oorlogspad, en Jefta stuur ’n oorredende boodskap. Dis helaas lank en ingewikkeld, en die vyandige koning luister nie … of nie enduit nie (Rig 11:28).
Langenhoven se eenbedryf Die ingewikkelde boodskap was op ’n tyd ’n gewilde item op ’n skool- of kampkonsert. My pa stuur my, dogtertjie, eenkeer tydens lusernwerktyd met so ’n veelwoordige boodskap na die buurman oorkant die sandlaagte. Iewers ingeweef was die kern, naamlik dat die oom nog steeds môre my pa moes kom help. In my gesukkel om alles te onthou, laat ek hierdie stukkie uit. Benoud sien ek die volgende môre my pa op die werf rondstaan … tevergeefs wagtende. Ek moet toe herhaal wat ek gesê het. Ek doen dit ewe gehoorsaam, en onthou om vinnig by te voeg: “Maar hy moet nog môre vir Pa kom help.” Ek kan nie onthou of en hoe die saak opgelos is nie … ek het my eenkant gehou.
Jefta se boodskap in die Bybel is ’n hele kolom lank. Die kern is: “Hoekom het jy nie drie honderd jaar vroeër die grond probeer terugvat nie?” Hy sou kon byvoeg: “Kom ons praat.” Maar die oorlog volg onvermydelik. Jefta trek op en doen ’n onverantwoordelike gelofte: As God hom laat wen, sal hy die eerste een wat hom uit sy huis tegemoetkom, offer. Toe dit sy geliefde, enigste dogter is, offer hy haar skynbaar in die vorm van ’n nonnelewe. Goddank dat hy sy eensydige, heidense brandoffer-“gelofte” bietjie aangepas het.
Kort, kragtig en onweerstaanbaar is hierteenoor die grootste boodskap van alle tye: “… kyk, ek bring vir julle ’n goeie tyding … Vandag is daar vir julle in die stad van Dawid die Verlosser gebore, Christus die Here!” (Luk 2:10-11). Iemand wat dit nie verstaan nie, het ’n probleem … nie met die boodskap nie, maar met sy wil.
GEBED: Soet en kort is die blye boodskap, Here, en ons hoef nie te sukkel om dit te verstaan en oor te dra nie. Dankie dat U nie baie woorde soek nie, net die waarheid.
12 Maart Rigters 16:23-31
VERDIEN SIMSON SY PLEK IN HEBREËRS?
“Maak my tog net hierdie een keer sterk, o God, dat ek my met een daad op die Filistyne kan wreek oor my twee oë!” (Rig 16:28).
Dit kan verwar dat Simson gelys word saam met die aartsvaders en Moses, Samuel en Dawid (Heb 11:32). Simson het immers losbandig gelewe, sy krag en leierskap verraai, in oneer geëindig. Daarby laat sy prestasies die wenkbroue lig, soos die vang van drie honderd jakkalse (Rig 15:4). Iemand sê eenkeer: “Dis nou van ’n jakkals: As jy hom sien, dan hét jy hom gesien.” Maar Simson sou sy metodes hê; dalk ’n roepende, hitsige wyfie in ’n hok? En weer eens, die wilde diere was nog nie so wild nie (dagstukkie 5 Jan).
Geen daad van Simson is ongeloofwaardig nie, behalwe een: dat hy sy lewe en rigterskap so kon wegsmyt. As daar ooit ’n vrou was wie se kussing pal van trane deurweek was, sou dit Simson se moeder wees oor haar seun, volmaak geskape soos ’n pragtige maanhaardier. Simson se onwyse liefde word deur die verteller opgeteken as God se opdrag (Rig 14:4). Eintlik was dit Simson se keuse en die begin van sy ondergang, want ná hierdie slinkse vrou (Rig 14:17) was daar Delila (Rig 16:4-22). Wat sy laaste wanhopige wraakdaad betref, het ’n dominee opgemerk dit herinner aan die filosofie van die Taliban se selfmoordvlieëniers. Simson het wel gebid om krag, maar daar is geen opgetekende antwoord nie. Die preek het verder uitgewys hoe eiewillige dade as godsdiens opgedis kan word.
Dat God ’n gebed sal verhoor om wraak te bemagtig, kom uit die antieke denke van oog om oog (dagstukkie 6 Mrt). Maar dit oortuig nie dié wat in die Messias-voleinding lewe nie. Hoekom word Simson dan in die Nuwe Testament onder die getuies gelys? ’n Sinikus vra eenkeer aan ’n gelowige: “Hoekom het Jesus vir Judas Iskariot as dissipel gekies?” “Ek weet nie,” kom die antwoord, “maar ek het ’n ander vraag: Hoekom het God mý gekies?”
GEBED: Simson se verkeerde keuses laat ons skrik, Here. Ons misluk dalk nie so sigbaar nie, maar meermale op klein skaal. Hou ons waaksaam op u pad van vryheid.
13 Maart Rigters 21:1-25
DAPPER MANNE, OF EIESINNIGE OPTREDE?
“In daardie tyd was daar nog nie ’n koning in Israel nie, en elkeen het gedoen wat reg is in sy eie oë” (Rig 21:25).
Die voorafgaande gebeure laat jou hare rys. Dit wys hoe mense hulle eie maatstawwe as “godsdiens” kan bedryf (dagstukkie 7 Jun). Die Benjaminiete het, by alle wreedheid verby, ’n byvrou deur massaverkragting gedood (Rig 19:25-20:7). In Israel se weerwraak sterf duisende Benjaminiete, ook vroue. Geen stamverwante vroue mag nou met hulle trou nie, en ’n vroueskaarste ontstaan. Nou volg ’n nog wreder daad: twaalf duisend “dapper soldate” gaan ’n weerlose dorp uitroei, behalwe vier honderd maagde wat hulle as vroue wegvoer. Dietrich Bonhoeffer het tereg gesê: “Tot die leeus hulle eie geskiedskrywer kry, sal die jagter altyd die held wees.”
Die vroue is nog te min, en tydens ’n fees in die godsdienssentrum Silo (Rig 21:19) kruip ’n bende Benjaminiete in die wingerde weg en steel ’n groep danseresse. Hulle besluit ook om, indien die vaders en broers ’n klag teen hulle lê, dit te omseil (Rig 21:22). En wie was heeltyd die Benjaminiete se raadgewers? Die einste Israeliete met wie hulle in die eerste plek kwaaivriende was, want “daar mag nie ’n stam uit Israel verdwyn nie” (Rig 21:17). Eers toe die Benjaminiete geholpe is, gaan die res van Israel huis toe (Rig 21:24).
Twee dinge val op: die Bybel verswyg nie hierdie grusaamhede nie; deur boekstawing en oorvertelling word alles herroep, sonder dekmantel. Daarnaas het die optekenaar die insig om te meld dat elkeen gedoen het wat reg was in sy eie oë omdat daar nog nie ’n koning was nie. Aan die rigters, behalwe enkeles, het niemand hulle veel gesteur nie. Sou ’n koning alles regstel? Hoegenaamd nie. Lees maar Konings en Kronieke. Die enigste Koning wat suiwer genoeg sou leef om die mens tot beter maatstawwe op te hef, was die Messias wat sou kom (dagstukkie 7 Mrt). Hierdie Skrifgedeelte laat ons besef presies hoe nodig Hy was.
GEBED: Vandag nog gebeur daar soveel grusaamhede en gewone verkeerdhede, Here, dat ons besef hoe nodig u suiwer maatstaf in ’n sondige wêreld is. Lei U ons, Heiland.
14 Maart Rut 1:1-16
RUT SE KEUSE
“Moet my tog nie dwing om van u af weg te gaan … nie …” (Rut 1:16).
Hulle moet om die Rooisee trek, oor die Jordaan, en dit te voet. Hulle is verwaarloos, moeg en sonverbrand, hulle brood verdroog en hulle voete vol blase. Plek-plek moet die jonger vrou die ouer een se bondel help dra en haar kopdoek help reg bind.
Mens kan amper vra: Wie kies nou ’n skoonmoeder? Maar die stereotipe van die skoonmoeder gaan nie regtig op nie. Deesdae voer albei oumas ’n heldhaftige stryd om hulle oorlaaide kinders met die kleingoed te help. Daar is drie soorte grappe wat ek laak: oor dowes, oor hakkelaars en oor skoonmoeders. Gewoonlik is dit ook die verveligste soort grappe, of afgesaag, en daar word van jou verwag om te lag.
Rut se keuse is waarskynlik nie ’n refleksie op haar eie moeder nie. Tuis sou sy egter die weduweedogter wees wat die sleurwerk moet doen, en ten einde raad dalk aan ’n ongeliefde tweede man afgesmeer word. Sy aanbid nie meer die gode Baäl en Kamos nie. So groet sy haar Moabsberge
