vandag in die moeilikheid sal kom nie. Sy het al haar huiswerk gedoen en ook hard geleer.
“Ek wens ek was jy,” sê die sterkgeboude Galpil met sy growwe stem. “Ek het nie eens na ’n boek gekýk nie.” Hy skud sy kop hartseer en vertel dat hy gister glad nie kans gekry het vir skoolwerk en sulke klas goeters nie, want hy het die hele middag in sy bootjie op die spruit gaan roei. Toe hy by die huis kom, was dit al donker en hy was so pootuit dat hy omtrent dadelik gaan slaap het.
Die bus hou stil en die lewenslustige klomp borrel in. Galpil, Gert en Piet sit deesdae graag naby aan Saartjie-hulle. Hulle weet mos die meisies het hul eie buskaartjies. Daar was ’n tyd – die eerste paar dae van die jaar – toe die kinders nog nie buskaartjies by die skool kon koop nie en hulle kontant in die bus moes betaal. Toe het die drie seuns maar ver van die meisies af gebly. Hulle was bang hulle moet miskien vir Saartjie-hulle betaal.
By die skool nael die leerders deur die groot hekke speelterrein toe. Saartjie en Lina soek na Anna.
“Daar’s sy!” sê Saartjie toe sy hul maat by die hoofgebou se trap sien afkom.
Sy en Lina hardloop soontoe.
“Sjoe!” sê Anna en sug swaar. “Ou Nukke is vir jou moeilik! Ek het my huiswerk vir haar in die personeelkamer gaan gee en sy’t oor haar knypbrilletjie na my geloer en toe gebulder: ‘Laat dit weer gebeur dat jy iets ’n dag laat ingee!’ Ek sê vir julle, ek het koue rillings langs my ruggraat af gekry!”
Saartjie staar haar maat verslae aan. Dan stamel sy: “Het … het jy ’n brief in jou huiswerkboek gekry?”
“’n Brief?” Anna se gesig trek op ’n plooi. “Watse brief?”
Saartjie se hart klop vinnig. Sy vertel hoe sy die brief – ’n baie belangrike brief – moes gaan pos het, en toe het sy dit gistermiddag daar op die tafel in die kamer op Anna se boek neergesit.
“Is jy seker?” vra Anna. “Ek het niks gesien nie.”
“Natuurlik is ek seker,” sê Saartjie beslis, maar sy voel onseker. Sê nou sy het haar dit verbeel dat sy die brief op die boek neergesit het?
“Ek was ook daar,” sê Lina, “maar ek kan niks van so iets onthou nie.”
“En ek het die boek vanoggend net toegemaak en in my skooltas gesit,” sê Anna. “Ek het nie gekyk of daar ’n brief in is nie. Wie soek nou so iets in ’n huiswerkboek?”
“Veral as ’n mens niks eens daarvan weet nie,” kom Lina vir Anna op.
“Bly stil, julle twee,” sê Saartjie en sy lyk baie bekommerd. “Ek dink.”
Anna en Lina hou gehoorsaam hul monde. Hulle sal maar kyk hoe Saartjie dink. Hul vriendin gaan sit op ’n bankie. Sy byt effens op haar onderlip en met die agterkant van haar hand vee sy ’n krul van haar voorkop weg. As sy die brief nie kry nie, sal sy vir haar pa moet sê sy het dit verloor – en dan is daar groot moeilikheid. Dan kan sy maar van Durban vergeet.
Sy móét die ding eenvoudig kry! En dit ís in Anna se huiswerkboek. Saartjie is nou doodseker daarvan. Anna het die brief natuurlik net nie gesien toe sy die boek toemaak nie.
“Dis definitief in jou boek,” sê Saartjie beslis.
Anna en Lina kyk na mekaar en skud hul koppe. As Saartjie so sê, dan is dit seker maar so.
“En sê nou dit ís daarin?” vra Lina. “Hoe gaan jy die brief uit die boek kry?”
Saartjie dink ernstig hieroor na. Juffrou Necker is ’n onderwyseres wat groot vrees by die leerders inboesem. Hulle noem haar Ou Nukke omdat sy altyd so vol draadwerk is. As sy net so oor haar knypbrilletjie na jou loer – sonder om eens ’n woord te sê – dan skrik jy jou al klaar boeglam.
Lynnekom se rabbedoe besluit sy kan nie vir Ou Nukke die brief gaan vra nie, want dit is Anna se boek. Anna sal die juffrou moet vra.
Anna sien hoe ingedagte Saartjie haar aankyk en begin baie ongemaklik raak. Dit is asof sy Saartjie se gedagtes duidelik kan lees.
“Aikôna,” sê Anna vinnig, “dit help nie eens jy vra my nie! Al sleep jy my ook na Ou Nukke toe gaan ek nie vir haar sê daar’s ’n brief in my boek en ek wil dit graag hê nie. Aikôna, dink aan iets anders. Ek wil nie my kop van my lyf afgebyt hê nie.”
“Maar ek het nie ’n woord gesê nie,” keer Saartjie gemaak verbaas. “En ek het jou niks gevra nie.”
“Wel, ek weet wat jy dink,” sê Anna net bot. “Maar ek gaan dit nie doen nie.”
Saartjie sug net en mompel iets van mense wat kastig jou vriende is, maar laat jy net vir hulle vra om ’n klein dingetjie te doen soos om ’n brief in die personeelkamer te gaan haal – dan sien jy hulle is nie ware vriende nie. Sy mompel dit hard om seker te maak Anna hoor alles.
Anna en Lina hoor albei goed wat sy sê, maar dit maak nie ’n indruk op hulle nie. Lina sê net lakoniek: “Hoekom gaan vra jy nie self vir Ou Nukke nie?”
“Ek?” vra Saartjie verbaas. “Julle weet mos daai juffrou het niks tyd vir my nie. En buitendien, dis mos nie my boek nie …”
“Maar dis jou brief,” sê Anna vinnig.
Saartjie weet nie wat om hierop te antwoord nie, dan brom sy vinnig dat dit nie haar brief is nie, maar haar pa s’n: ’n belangrike brief wat sy moes gepos het. Sy besef Anna – en selfs Lina – gaan haar nie help nie. Hulle is albei te skrikkerig vir Ou Nukke. Veral as die juffrou in so ’n nukkerige bui is soos vandag.
En om die waarheid te sê, is Saartjie self net so skrikkerig. Sy wil ook nie haar kop van haar lyf afgebyt hê nie. Ou Nukke het haar en Anna juis al eendag daarvan beskuldig dat hulle mekaar met hul huiswerk help. Sy sal wil weet hoekom die brief in Anna se huiswerkboek is en wat dit daar doen. Dit wil sê ás die brief ooit nog daarin is, dink Saartjie en sug moedeloos.
Nee, besluit sy. Sy gaan ook nie vir Ou Nukke vra nie – sy sal ’n ander plan maak.
“Ek gaan kyk of ek die stel boeke miskien vanoggend in die hande kan kry en dan in Anna se boek kyk en die brief uithaal.”
Anna en Lina stem volkome hiermee saam. Dis die beste wat Saartjie kan doen. Hulle sê dit nie, maar hulle is baie verlig. Hulle is mos nou buite gevaar.
“Ons hoop maar net die brief is daarin,” sê Lina lakoniek.
“Dis nie nodig om te hoop nie,” sê Saartjie beslis. “Ek wéét dis daar.”
Die klok lui en die drie stap na die kant van die gebou waar die leerders in rye moet inval.
Anna en Lina loop opgeruimd en gesels. Saartjie dink hoe sy die huiswerkboeke in die hande kan kry en die brief uit Anna s’n kan haal sonder dat Ou Nukke dit agterkom.
Dié oggend in die klas is Saartjie nog meer oortuig dat sy dit nie kan waag om Ou Nukke reguit te vra of sy die brief uit Anna se boek kan kry nie. Die kinders het die onderwyseres nog nooit in so ’n omgekrapte bui gesien nie. Niks is na haar sin nie en haar bytende sarkasme laat krimp meer as een van hulle ineen.
Met verlangende
