beplan, klere maak en so, jy weet, en ek lei af dis waar hulle besluit het om te werk, voor hulle gou stad toe is vir ’n pizza.”
My ma het gelag, nie heeltemal oortuigend nie, en die lappe versigtig eenkant toe gevee voor sy gaan sit het. Van Helena was daar nie ’n teken nie. Ek het maar half verdwaas om my gestaar terwyl my ma en oom Hannes gemeenplasies uitruil.
Die gesels wou nie mooi op dreef kom nie. “Ek is ’n ouditeur, glo dit as jy kan. Gewoonlik dink almal wat my vir die eerste keer by my huis ontmoet dat ek ook met die kunste doenig is, maar glo my, ek het geen kuns in my nie. Ek laat dit maar alles in die vroue van die huis se hande oor.”
“Vroue?”
“My vrou, Sara, is ’n kunstenaar, miskien het jy al van haar gehoor? Sy skilder onder haar nooiensvan, sy is baie gewild hier en oorsee.” Hy het gewag vir erkenning, maar wat die kunste betref, was my ma ’n leek. Sy het gehou van mooi prentjies, het sy gereeld gesê; wie dit geteken of geskilder het, was bysaak. “Ek het vier dogters, almal van hulle beoefen een of ander kunsvorm. Helena is natuurlik die danser, stel glad nie in enige ander sport belang nie, sy wil net dans.”
“Anna ook!” My ma het verlig geklink dat daar iets was waaroor hulle kon gesels. “Ek het al soveel kere probeer om haar te oortuig om tennis te speel, dis so ’n mooi spel, maar nee, sy wil net ballet doen. En as ek sien hoeveel tyd die ballet in beslag neem, is dit ook maar seker goed dat sy niks anders doen nie.”
“Jy het ’n pragtige dogter, sy is besonders.”
Ek het dit gehaat as iemand na my verwys as mooi. Wat ek ook al probeer het, almal het my “besonderse” skoonheid raakgesien. Ek het toe al die stywe jeans wat my pa nog vir my gekoop het, afgesweer en net wye jeans, rompe en bloese begin dra. My lang hare het ek óf in ’n bolla óf in ’n stertjie gedra, nooit meer los nie. Hoe minder mense sien wat hý sien, hoe beter, het ek geredeneer.
Helena het teruggekom met die mooiste vrou wat ek nog ooit gesien het, sy het soos iets uit ’n sprokiesboek gelyk. ’n Kruising tussen ’n elfie en ’n sigeunerin. Kort en donker met lang gitswart hare wat los gehang het, die mooiste gepunte oortjies, groot hoepeloorbelle en ’n lang laag-op-laagrok. Sy het nie lank gebly nie, slegs tee gemaak en haarself toe verskoon – sy was besig om aan ’n uitstalling te werk – maar sy moes tog ’n indruk op my ma gemaak het. Met die terugry kon sy nie genoeg praat van die mooie vrou nie, en hoe ooglopend lief sy en haar man vir mekaar was nie. Die gesin Malherbe, hoe deurmekaar hul sitkamer ook al was, het my ma se goedkeuring weggedra. My vriendskap met Helena was veilig.
Ek het nooit vir Helena genooi om oor te slaap nie, ek weet dat dit vir haar ’n teer puntjie was, maar hoe kon ek? Self het ek baie aande langs haar in haar dubbelbed – haar kamer moes ook as gastekamer dien – deurgebring. Ek was so bang dat hy met haar ook iets sou doen. Daarom het ek vroeg-vroeg al besluit om haar slegs by ons toe te laat wanneer hy by die werk was, wanneer dit veilig was. Hoe groter my ma se maag geword het, hoe meer gereeld het hy snags my deur oopgestoot.
“Ek is bang vir die geboorte.”
My ma was besig om aartappels te skil vir middagete. Haar maag was nou so groot dat sy gesukkel het om die krane van die wasbak by te kom. “Help tog gou hier.” Ek het die koue kraan oopgedraai sodat sy die aartappels in die water kon afspoel. Sy het nooit toegelaat dat ek haar in die kombuis help nie. “Jy is tog meer in die pad as wat jy help.” Maar vandat sy swanger was, het sy my soms geroep om te kom help.
“Hoekom is Ma bang?” het ek verbaas gevra. Ek het rede gehad om verbaas te wees. My ma het nooit met my praatjies gemaak nie. Veral nie as dit enige iets met seks te doen het nie.
“Met jou het ek nie geweet wat om te verwag nie, nou weet ek. Dit gaan maak dat dit seerder is as wat ek kan onthou. Ek het altyd geweet ek gaan swanger raak as ek al amper te oud is. Ek en jou pa het vreeslik gesukkel om swanger te raak met jou.”
Dit was die eerste keer dat sy iets oor my pa gesê het vandat hy dood is. Dit het my goed laat voel.
My sussie is in Julie gebore, ’n pragtige engel van ’n baba. Carli. Ek het onmiddellik halsoorkop op haar verlief geraak. ’n Mens kon nie anders nie, al was sy die monster se kind. Carli was ’n maklike baba volgens my ma, en sy het vroeg al almal om haar pinkie gedraai. Ek het selfs vir Klein-Danie betrap dat hy met leepoë ghoe-ghoe-geluide maak. Carli was die vredemaker in ons huis. Weke lank kon ek slaap sonder die vrees dat hy gaan kom. Het God eindelik my gebede verhoor? Of was dit omdat my ma snags moes opstaan vir Carli? het die waarheid my getref. Want ek het opgelet: as hy met my klaar was, het hy altyd die toilet in die gang, nié hulle s’n nie, gespoel. Sodat hy ’n verskoning kon hê as my ma sou wakker word.
Wat ook al die rede vir sy afwesigheid was, ek het tóé eers begin lewe. Dit was asof ’n hand wat versmorend om my mond geklem was, skielik weggevat is. So goed het ek gevoel dat ek selfs ingestem het om saam met Helena te gaan hokkie oefen. Uiteindelik.
“Kom ons begin ook met hokkie,” het sy op ’n dag gesê. Die onderwysers het pas tevore die nuwe buitemuurse rooster vir die winter uitgedeel.
“Ek weet darem nie,” het ek probeer keer, “ek is nie eintlik ’n ou vir spansport nie.”
“Ek ook nie,” het sy erken, “maar dit lyk na pret.”
Ons was op pad huis toe ná skool, en soos gewoonlik het ons eers by die kafee op die hoek koeldrank gekoop.
“Ons hoef nie eens hokkiestokke te koop nie, daar by ons lê ’n paar rond. Een van my susters het in ’n stadium gespeel,” het Helena aangehou.
“Goed,” het ek besluit, “kom ons gaan.”
“Deal! Dan kry ek jou drie-uur by die skoolhek.”
Dit wás pret, moes ek erken. Dit was ’n sportsoort wat ek kon doen. Ons het op dié eerste dag baie aan ons fiksheid gewerk.
“Ek dag ek’s fiks!” het Helena uitasem uitgeroep.
“Ek ook,” het ek gesug en langs haar op die gras gaan neerval. “Is dit iets wat ons gaan aanhou doen?”
“Ja. Ek hou daarvan, en jy?”
“Baie, solank ek net nie die goalie is nie.”
Dit was vir my ’n besonder vreedsame tyd, die eerste weke na Carli se geboorte.
Saam met Carli het daar aanvanklik ’n stroom besoekers opgedaag. Kollegas, vriende van my ouers. Terwyl hulle tee drink na hulle om Carli gefuss het, sou die vrouens se gesprek altyd na hul mans draai.
“My man kan my so kwaad maak,” sou die een vrou sê, “hy vergeet altyd om die deure te sluit, dan moet ek opstaan om seker te maak dat hulle ons nie wegdra nie.”
“Regtig?” sou my ma verbaas vra, “ek hoef nooit daaroor bekommerd te wees nie. Danie doen dit elke aand.”
Of: “My man en dogter, sy is nou sestien, sit so vas die laaste tyd.”
“Danie kom wonderlik oor die weg met Anna. Hy bederf haar so! Sy sal nog met my kanse vat, maar nie met hom nie.”
En: “Wanneer kom jy terug werk toe?”
“Weet jy nog nie? Ek gaan nie weer terug werk toe nie. Met Anna het ek so baie van haar grootword gemis omdat ek móés werk. Ek sien uit daarna om Carli net vir myself te hê. Ek is
