Mamma het gewonder, wil jy nie maar na ’n sielkundige gaan nie?” Dit was later die aand. Sy het, vandat my pa dood is en vandat sy weer met my begin praat het, vir my kom nagsê asof ek skielik ’n baba was.
“Nee.” Ek het gehaat om dit te erken, maar oom Danie was reg, ek wou nie na ’n sielkundige gaan nie. Ek wou nie voor ’n vreemde sit en derms uitryg nie. En buitendien, wat sou oom Danie aan my doen as ek tóg sou gaan? Hy sou dit mos nie net so los nie.
“Liefie, dit sal jou goed doen, daar kan jy oor jou pa praat. Dit sal help vir die dae wanneer jy so vreeslik na hom verlang.”
Daar het so wraggies ’n traan oor haar wang geloop. Sy het nooit gehuil oor my pa nie, nie toe oom Willem ons kom sê het nie, nie by sy diens nie, nóú wou sy kamstig emosioneel raak. Ek het koppig geweier om na ’n sielkundige te gaan, ek was mos nie mal nie. My ma het later handdoek ingegooi.
Ek weet nie hoe ek deur my standerdvyfjaar gekom het nie maar ek het, sonder my pa. Ek het op ’n dag die jeans wat my pa vir my gekoop het, aangetrek. My ma het my op en af gekyk, maar niks gesê nie.
Cecilia het my twee maal kom haal om by Kaptein te gaan kuier, maar sonder my pa was dit nie dieselfde nie. Ek wou nie weer gaan nie.
Ek het skool toe gegaan, huis toe, en snags stokstyf in my bed gelê en bid dat hy nie sal kom nie. Maar hy het. Die deur het keer op keer geruisloos oopgegaan, sy hand het by my broekie ingekruip, my lyf het begin ruk.
“Jy praat met niemand hieroor nie,” het hy gewaarsku. Gedreig.
My skande het ek die volgende oggend in die wasgoedmandjie gaan gooi. Godsgeluk het my ma Maria met die wasgoed vertrou.
Hoekom hét ek nie gepraat nie? Omdat ek bang was? Omdat ek skaam was? Of omdat dit so vernederend was? Tot vandag toe weet ek nie. Ek weet net ek kon nie. Met niemand nie.
Daardie jaar, 1981, die jaar toe my pa dood is, die jaar toe my ma weer getroud is, het ek dertien geword, ’n tiener.
Amper ’n week ná my verjaardag kom my ma by die huis met ’n pakkie en nooi my kamer toe om te kom kyk. Ek voel hoe die opwinding deur my trek toe sy die pakkie oopwikkel. Sy begin klein kleertjies op die bed uitpak. “Vir my pop?” het ek ongelowig gevra. Ek het mos nie eintlik meer pop gespeel nie, net as niemand my sien nie, én dit was ongewoon om sommerso iets by my ma te kry.
“Nee, liefie,” het sy goedig gelag, “dis vir my. Jy gaan ’n bababoetie of -sussie kry.”
“’n Boetie of ’n sussie?” Na al die jare se alleenkind? Ek was tóg opgewonde.
Op 5 Desember is hulle toe getroud. Nie in die kerk soos my ma graag wou nie, maar in ’n vriendin van my ma se huis. Tannie Karen, wat ’n landdros was. Tannie Karen was erg op haar senuwees. Dit was haar eerste troue en haar stem het gebewe. Ek moes ’n aaklige groen blommerok met valletjies om die moue en hals dra. Lang wit kouse, swart skoene. Soos vir kerk. Klein-Danie en sy pa het pakke gedra. My ma het mooi in ’n pienk rok en hoed gelyk. Dit was gou verby, die troue. Tien oogknippe lank, ek het getel. Hulle sou nie op wittebrood gaan nie. “Wat van die kinders?” was albei se verweer.
Klein-Danie het van daardie dag af my ma Ma genoem. Hy het sy belofte nagekom. Ek kon nie. Die woord Pa het in my keel vasgesteek as ek na hóm kyk. Dit wou nie uit nie.
My ma het gesmeek: “Noem hom Pa, my kind, hy is tog nou jou pa en dit laat ons darem na ’n normale huisgesin lyk.” Normaal, Ma? “Dit klink so aaklig as ons gaste het en jy ‘oom’ hom.”
Ek het geweier. Toe los sy dit. My ma wat soos ’n boerboel aan ’n been kon klou, los dit. Dalk was sy tog lief vir my.
Die begin van die nuwe skooljaar het die begin van my hoërskooljare beteken. Die hoërskool was slegs twee blokke van die huis af, dus binne loopafstand. Vir die eerste keer was ek en Klein-Danie in dieselfde skool, gelukkig nie in dieselfde klas nie. En omdat ons vanne verskil het, het bitter min mense geweet dat ons eintlik amptelik broer en suster was. In die begin was dit moeilik, ek het gesukkel om maats te maak, gesukkel om in te pas. Sover dit my aangaan, is hoërskool net lekker as jy jou laaste matriekvraestel voltooi en ingelewer het.
Saam met die nuwe skool moes ek ook na ’n nuwe balletskool gaan, die oue was te ver, dié een was binne loopafstand. Maar anders as by die skool, het ek daar dadelik tuis gevoel. Miss Dolly, ons onderwyseres, was gek oor my.
“Look at her body. Look at the way she holds herself. Her technique is beautiful. She will one day become the prima ballerina!” het ek haar ná ons eerste klas aan die pianis hoor sê. Met die volgende les het sy my eenkant geroep en voorgestel aan ’n baie aantreklike meisie.
“This is Helena, Anna. I want the two of you to work together, from now on. When next we have a show, I want both of you centre stage. You are ideally suited to each other!”
So leer ek toe vir Helena ken.
En ’n bietjie later ook haar ouers.
“Mamma, ek het iemand by die balletskool ontmoet, haar naam is Helena. Hulle bly net in die volgende straat. Haar pa het ons genooi om daar te kom tee drink. Vir my en Ma. Hulle wil graag vir Ma ontmoet. Sy is ook in my skool, maar nie in dieselfde klas as ek nie. Kan ons gaan, asseblief?”
My ma het gelag, sy het deesdae baie meer gelag. “Sjoe! Jy het lanklaas so baie te sê gehad. Natuurlik kan ons. Ek sou self graag jou vriendin en haar ouers wou ontmoet. Wanneer moet ons gaan?”
“Wel, hm, nou.” Asseblief, voor hy by die huis kom en dit in sy kop kry om saam met ons te gaan.
“Anna, is jy seker? Ek wil nie die mense onkant vang nie.”
“Natuurlik, Ma. Helena het my nou net gebel. Haar pa is al by die huis, en toe sê hy ons moet kom tee drink.”
“Nou maar toe, gee my vyf minute om myself respektabel te maak, dan kan ons ry.”
Daar was niks fout met my ma nie. Soos altyd was sy perfek gegrimeer. Al wat anders was, was haar groot maag; mens kon nie meer haar ongelooflike dun middel bewonder nie.
Ek kon sien dat my ma aangenaam verras was met die huis toe ons in die oprit stilhou. Dit was ’n mooi huis, siersteen, ’n groot dubbelverdieping. Bo in die dak kon ek die rye klein venstertjies soos dié van ’n kerk sien. Dit moet haar ma se heiligdom wees, het ek geweet. Helena het gesê haar ma skilder en sy het haar ateljee bo in die dak ingerig. Voor in die oprit het ’n luukse Mercedes gestaan, daarnaas ’n afgeleefde Toyota-bakkie en ’n minibus. ’n Perse!
Helena moet vir ons gewag het, want sy kom haal ons by die motor.
“Ek is bly julle is hier! Hallo, tannie, ek is Helena.”
“Aangename kennis, Helena. Ek moet sê dat ek verras was oor die uitnodiging, maar ek is bly om hier te wees.”
“Kom gerus in, ek gaan gou my pa haal.”
Sy het ons na die sitkamer beduie, en ek het verskrik na my ma gestaar. Soveel van deurmekaar het ek nog nooit gesien nie. Oral het lappe gelê, selfs die banke was oortrek met ’n bonte mengelmoes van lap. En op die vloer, sodat ons nie mooi geweet het waar om te trap nie, wat nog waar om te sit.
“A! Die baie mooi, baie begaafde Anna. En haar mooi ma. Aangename kennis, ek is Hannes Malherbe, Helena se pa. Kom sit gerus.” Hy het met ’n wye handgebaar
