“Hoekom het hy dit gedoen?”
Sy het lank stilgebly, haar stem was onvas toe sy eindelik praat: “Depressie is ’n lelike ding, dit bekruip jou so onverwags. Ek het hom nie die Sondagaand gesien nie, hy wóú my nie sien nie. Ek dink dit was vir hom te moeilik om die mooi in die lewe bo die pyn raak te sien. Hy was moeg om dit altyd te moet soek. Ek glo nie dat hy regtig wou selfmoord pleeg nie, ek dink hy wou net hê die pyn moes stop.”
Die vrae het onverwags by my opgekom. Is my pa in die hemel? Sou God ’n man daar toelaat wat nie eens as dooie in die kerk wou ingaan nie? En dit omdat hy ongemaklik was om voor ander te bid. Die kerk sê selfmoord is sonde: sou God hom tog, omdat hy depressie gehad het, in die hemel toelaat? Mý antwoorde op al die vrae was nee. En dít het beteken dat hy in die hel was. Saam met die duiwel. Hoe kon ek trots wees op ’n pa wat in die hel is? het ek gedink. Hoe kon ek my vader eer? En dis ’n gebod, eer jou vader en jou moeder. Ek het daar langs die muur, met my hand in Cecilia s’n, geweet dat ek hom slegs sou kon onthou, sou kon eer vir die wonderlike pa wat hy vir my was. Anders as my ma, het hy nie aan lyfstraf geglo nie. Hy het met my gepraat, of ek iets verkeerds gedoen het of nie. Ek sal hom onthou omdat ek vir hom lief was. Die liefste vir hom was. En omdat hy vir my lief was.
Cecilia het ingekom toe ons by die huis stop. My ma was dié keer minder stroef, sy het koffie aangebied, Cecilia het dit aanvaar. “Ek moes die huis gister ontruim, ek het al Anna se klere saamgebring. Dis in die kattebak, as jy dit wil gaan haal, Anna.”
“Klere?” het my ma verbaas gevra.
“Pappa het vir my ’n paar goedjies gekoop.”
Cecilia het ’n slukkie van haar koffie geneem. “Dan is daar die kwessie van die hond.”
“Kaptein,” het ek haar gehelp.
“Dis reg, Kaptein.”
My ma het na my gekyk. “Ai, my kind, dit kan nie. Hier is nie genoeg plek nie, en so ’n hond het spasie nodig.”
Sy was reg, die erf was nie baie groot nie. Die swembad het die meeste van die spasie gevat. “Maar –”
“Anna,” het sy my in die rede geval, “verstaan tog, my kind. En jy het mos vir Spokie.”
“Ek sal nie omgee om hom te vat nie, as jy nie omgee nie. Ek wou nog altyd ’n hond gehad het,” het Cecilia aangebied.
Ek het geknik: ja, en uitgeloop om die tas in die motor se kattebak te gaan haal. Met die terugkom het Cecilia opgestaan. “Miskien kan jy vir my kom kuier, dan kan jy darem vir Kaptein sien.”
“Dit sal lekker wees.”
Met die uitpak van die klere het ek afgekom op foto’s van my en my pa wat Cecilia ook ingepak het. En my pa se polshorlosie. Dit was die polshorlosie wat my bors weer laat brand het, wat die trane uit my oë gepers het. Dit was die tweede keer dat my pa van my weggevat word, en elke keer verloor ek ’n troeteldier. Hoekom, Pappa? Hoekom het jy dit aan jouself, aan my, gedoen?
’n Paar maande later, toe die seer oor my pa nie meer so vreeslik séér was nie, het ek en ’n vriendin, Esmé, uit die studielokaal gesluip, kafee toe. Albei van ons was lus vir iets soets. Ons het na die tapes op die staander gekyk. Daar was nie juis iets wat my getrek het nie.
Esmé het egter met die nuwe Queen-tape in haar hand gestaan. “Ek wil só graag die tape hê.”
“Ek hou ook nogal van Queen.”
“Kom ons vat elkeen een.”
“Hû?”
“Kom nou, Anna, moenie so prim wees nie. Kom ons vat dit. Niemand gaan ons tog sien nie.” Ons het die tapes voor by ons bloese ingedruk, lekkers gekoop en uitgestap. En net tot op die sypaadjie gevorder.
“Kom saam. Gee die tapes vir my.” Die eienaar was ’n groot man. Hy het sy hand uitgehou en ons het dit gegee. “En ek soek julle telefoonnommers.”
Esmé was die een wat in trane uitgebars het en haar telefoonnommer gegee het. Ek het geweier. Botstil bly staan. Dit was nog altyd my probleem: as ek skrik, as ek bang is, vries ek. Kan ek geen woord uitkry nie. Dié keer het ek uit beginsel stilgebly. My ma sou my dóódmaak. Aan oom Danie wou ek nie eens dink nie. Daar was nie ’n manier hoe ek die nommer vir hom kon gee nie. Hy was tevrede met net Esmé s’n, en ons is druipstert terug skool toe, waar ek bewend van angs vir my ma gewag het. Ek kon nie glo dat sy nie op my gesig kon sien wat ek gedoen het nie.
Dit was al laat toe die telefoon lui. Ek het genael om eerste daar te wees. Dit was Esmé se ma, sy wou met my ma praat. Ek kon nie vinnig genoeg aan ’n verskoning dink nie en moes my ma roep.
“Het julle baklei?” het my ma gevra toe ek die telefoon na haar uithou. Sy was spierwit toe sy die gehoorstuk terugplaas. “Hoe kon jy?”
“Mamma …”
“Gaan kamer toe.” Sy was kortasem, asof sy baie lank, baie ver gehardloop het.
Kort daarna het oom Danie met sy belt ingestap. Die eerste houe het op my boude geval, daarna het hy nie meer omgegee wáár hy my tref nie, solank dit net tref. Bene, boude, rug.
“Donnerse kind! Ek maak nie ’n dief groot nie!” het hy geskree toe hy uitstorm.
Dit was weke voor my ma weer vir my kon kyk.
Een aand – ek het al vroeër kamer toe gegaan – was ek op pad kombuis toe om vir myself ’n glas koeldrank te gaan haal. Ek het hulle hoor praat. Van my hoor praat.
“Hoe kón hy dit aan haar doen?” My ma se stem. Gedemp.
Ek het voor die deur vasgesteek, stadig agteruit geloop voor hulle my kon sien.
“Hy was ’n lafaard, jy het self so gesê.”
“Ja, maar wat dink jy het in sy kop aangegaan? Hy het vir geen oomblik aan Anna gedink nie, wat dit aan haar gaan doen nie.”
“Hoe weet ’n mens ooit wat in iemand se kop aangaan?”
“Dis Hendrik wat haar so deurmekaar gemaak het, dis sy skuld dat sy dinge soos dié diefstal doen. Sy is tog nie so nie.”
“Jy is reg. Gelukkig vir Anna is ek darem nog hier. Sy is nie totaal pa-loos nie.” Hoe durf hy, het ek gedink.
“Miskien moet ek haar na ’n sielkundige vat, so iets vreet maar aan ’n mens. Dalk het sy nodig om met iemand daaroor te praat, al behoort sy eintlik met mý oor dié soort dinge te praat.”
“Skat,” het hy gelag, “jy het nie genoeg geduld vir so ’n kind nie, en nee, ek dink nie dis ’n goeie plan om haar na ’n sielkundige te vat nie.”
“Hoekom nie?”
“Ek dink dis onnodig. Sy het vir jou en vir my; as sy dan nou móét praat, kan sy met ons praat.”
“Jy’s reg. Natuurlik is jy reg.” Sy het verlig gelag. “Jy is altyd reg. Maar ek gaan haar tog vra of sy nie wil gaan nie. Anders voel dit vir my of ek my ouerlike plig verwaarloos.”
“Jy mors jou tyd. Sy sal nie wíl gaan
