vas. Sy staar na die register wat skielik weer spierwit is. Sy kyk wéér ’n keer en dan loer sy oor haar bril. ’n Klomp ouens in die klas begin giggel. Ou Nukke voel met haar vingers so oor die plek op die bladsy waar die inkkol was. ‘Dis snaaks,’ mompel sy en loer weer oor haar bril na die plek, ‘dis silwerskoon.’ Sy kan dit glad nie verstaan nie. Sy lyk skoon dronkgeslaan en krap haar kop … Toe bars almal uit van die lag – en ek en Bennie lag die hardste.”
“Ek hoop sy het uitgevind wie dit was,” sê Martha Baumann laggend, “en vir jou en Bennie ’n goeie loesing gegee.”
“Sy’t nie self uitgevind nie, Ma, maar toe ons sien sy begin ook lag, het ek en Bennie vir haar die dinges wat soos ’n inkkol lyk, gewys en sy het toe nog meer gelag en nie eers gepraat van straf nie. Sy’s nogal ’n sport.”
“’n Wat?” vra Apie se pa wat só lag dat hy nie juis kwaad kan lyk nie.
“’n Sport, Pa,” sê Apie. “Wat’s die regte woord daarvoor, Pa?”
“Hmm …” sê Jan Baumann en maak keel skoon. Hy draai na sy vrou en vra: “Wat’s die regte woord nou weer, Vroutjie?”
Martha Baumann maak ook keel skoon en skielik speel daar ’n ondeunde glimlag om haar mondhoeke: “Apie het mos vir jou gevra, my man.”
Dokter Baumann kyk nou na Saartjie en Kris vir hulp. Kris se gedagtes is weer elders, maar Saartjie maak darem of sy dink. Haar voorkop is geplooi, maar haar oë glinster van genot.
“Hmm … ’n Sport …” sê dokter Baumann. “Dis ’n gawe persoon, jy weet, Apie.”
“Ja, so soort van, Pa,” sê Apie, “maar dis nie heeltemal wat dit is nie.”
“Ja – wel,” sê sy pa en hoes, “in elk geval, ek hoop julle het daardie dinges … eh … daardie poets-papiertjie opgeskeur, want dit kan groot moeilikheid veroorsaak.”
“Ons wou dit hou vir later, Pa,” sê Apie, “maar toe waai die wind dit uit my hand weg en ons kon dit nie weer kry nie.”
“Ook maar beter so,” sê sy ma. “’n Ander onderwyser of onderwyseres sal miskien nie so ’n sport … eh … ek bedoel so gaaf soos juffrou Necker wees nie.”
Almal behalwe Kris lag. Nadat dokter Baumann gedank het, staan Kris met ’n swaar sug van die tafel af op.
Saartjie kry hom jammer. So ’n liefdesteleurstelling moet ’n baie moeilike storie wees!
“Ek wonder wat kan ek vanaand doen?” sê Kris en kyk mismoedig by die venster uit. Dis die eerste Saterdagaand in baie jare dat hy nie weet wat om met homself aan te vang nie. Hy en Isabel het altyd op naweekaande uitgegaan.
“Gaan jy dan nie kuier nie?” vra dokter Baumann terwyl hy sy pyp stop. Hy sien hoe sy vrou vinnig vir hom wys hy moet dit los, maar dis nou te laat.
“Waar kuier, Pa?” vra Kris en sug swaar.
“By Isabel, natuurlik.”
“Nee, Pa,” sê Kris en lyk soos ’n martelaar wat sy wrede, onverdiende straf soos ’n held dra, “ek gaan nooit weer vir haar kuier nie.”
“O so, is dit hoe sake staan?”
“Ja, Pa – dis hoe sake staan, maar ek wil nie daaroor praat nie,” sê Kris en loop by die vertrek uit.
Dit is ’n Saterdagaand en hy sit by die huis. Hoe kan die lewe so onregverdig wees? Kris loop stadig met die trap op na sy kamer op die boonste verdieping.
Jan Baumann kyk vraend na sy vrou.
“Ek sal jou nou-nou vertel,” sê sy sag.
“Kan ek vir ’n rukkie na Anna toe gaan, Mamma?” vra Saartjie.
“Ja, maar moenie te lank wegbly nie, hoor?”
“En kan ek bietjie na Bennie toe gaan, Mamma? Ek’s sommer nou-nou weer terug,” sê Apie.
“Goed, Apie, maar nie te lank nie!”
“Nee, Ma.”
Apie en Saartjie is soos twee warrelwinde by die huis uit.
Die Baumanns is nie bang om hul kinders op ’n lieflike someraand vir ’n uur of wat buite te laat speel nie. Lynnekom is so ’n rustige voorstad dat dit nie gevaarlik is nie. Buitendien is Anna-hulle hul bure, en Bennie-hulle woon net twee huise verder as Anna-hulle.
Wanneer Saartjie by die Strydoms se huis aankom, kry sy vir Anna se pa en ma en haar sussie, Muggie, in die sitkamer.
“Naand, tannie Lena. Naand, oom Louis. Haai, Muggie,” groet sy. “Waar’s Anna?”
“In haar kamer,” sê die tannie vriendelik. “Lina is ook daar.”
“Dankie, Tannie.”
Die Strydoms se huis is feitlik Saartjie se tweede tuiste, net soos die Baumanns se huis Anna se tweede tuiste is. Saartjie en Anna is reeds maats van daardie eerste dag toe hulle albei hul plomp babahandjies na mekaar toe uitgesteek het.
Saartjie gaan by Anna se kamer in en sê: “Haai!”
“Haai jouself,” groet Anna en Lina op die tipies Lynnekomse manier en sy kom sit by hulle op die bed.
“Wat’s wat?” vra Saartjie.
“Niks nuus nie,” sê Lina en Anna skud ook haar kop.
“En by jou?” vra Anna.
“Groot nuus,” antwoord Saartjie en haar blou oë vonkel eintlik.
Anna en Lina kyk vinnig na mekaar en skuif nader aan Saartjie. Hulle wil dadelik die groot nuus hoor.
Hierdie drie meisies – die Drie Muskiete – is ewe oud. Anna het ’n ronde gesig wat altyd lag. Sy sal Saartjie slaafs navolg in alles wat sy doen. Lina Rens is ’n lang, skraal meisie met twee blonde vlegsels wat teen haar rug afhang.
Saartjie en Anna was van graad een tot nou in graad nege nog altyd saam op skool. Lina het eers in graad vyf bygekom.
Die eerste dag hier in Lynnekom se laerskool was Lina die enigste een wat gesien het hoe Saartjie en Anna kattekwaad aanvang. Maar toe die onderwyseres wou weet wie dit was, het Lina net ongeërg by die venster uitgestaar. Sy het nie ’n woord gesê nie en van daardie dag af was Lina en die ander twee boesemvriendinne.
“Laat ons nou hoor, Saartjie,” sê Anna nuuskierig. “Wat is die groot nuus?”
“Julle ken mos vir Kris en Isabel, nè?”
Lina dink dis sommer ’n lawwe vraag. Natuurlik ken hulle vir Kris en Isabel.
“Dit was ’n retoriese vraag,” sê Saartjie. Om te wys hoe geleerd sy is, verduidelik sy: “’n Retoriese vraag het nie ’n antwoord nodig nie.”
“Moenie sulke
