Идегәй. Татар халык дастаны. Эпосы, легенды и сказания
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Идегәй. Татар халык дастаны - Эпосы, легенды и сказания страница 22
Тим Чуарның янбашы
Җиргә ятып бер тиде.
Әйләнеп карап күргәндә,
Идегәй инде юк иде.
Сыпра сынлы суп ерау
Ни булганын аңлады.
Тулгай биреп сарнады:
– Ай бусага, бусага,
Бусаганы бер атлап,
Басар бугай шул угыл:
Тим Чуарын атланып
Качар бугай шул угыл!
Исән-аман китсә ул,
Иделдән ары үтсә ул,
Шаһ Тимергә җитсә ул,
Шаһ Тимерне алып килеп,
Сарайны харап итәр ул!
Азамат ир Туктамыш:
– Бу ни укыясы булды? – дип,
Тугыз ирен торгызып,
Өйалдына чыкканда,
Ни булганын аңлайдыр…
– Кугын менеп атлан! – дип,
Хан боерыгын биргәндә,
Тузгып йөргән тугыз би
Тугыз атка килгәндә,
Атланыр ягын тапмады,
Баусыз ияр, бапсыз[195] ат,
Көбәсен киеп менгәндә,
Ияреннән ауган батырлар
Җир басар җир тапмады,
Әйләнеп кире атлады.
Азамат ир Туктамыш
Суп ерауга анда әйтте:
– Әле минем акбүз атым,
Акбүз, акбүз дигәнем,
Йөгәнен учлап кем барса,
Аның булыр икән лә!
Әле минем өем-сарай
Асылташтан салынган.
Киләчәк өем нигезе
Талдан булыр икән лә!
Әле минем Ханәкәдәй аруым,
Көнәкәдәй сылуым,
Йәникәдәй бикәчем
Көнендә кем көлә бакса,
Аның булыр икән лә!
Субра ерау аны әйтте:
– Ялгызы ерак китмәстер,
Иделдән ары үтмәстер,
Тугыз ирне җибәр дә,
Алдап-йолдап кашыңа ал,
Кашыңа ал да башын ал!
Исән-аман китсә ул,
Иделдән ары үтсә ул,
Шаһ Тимергә китәчәк,
Шаһ Тимерне алып килеп,
Сарайны харап итәчәк.
…Килмәс булгай микән, әй,
Килмәс бугай микән, әй!
Азамат ир Туктамыш
Гайрәтенән бузарып,
Киң Җанбайга аны әйтте:
– Кәмалның углы Киң Җанбай,
Киңәшең өлкән ир Җанбай!
Котлыкыя би улы
Идегәйне белгәндә,
Серен миннән яшердең,
Кулымнан агу биргәндә,
Борынын сугып качырдың!
Атланып җиткел артына,
Алып килгел каршыма!
Тугыз иргә аны әйтте:
– Әй тугыз ир, тугыз ир!
Җанбай белән бара күр!
Алдап-йолдап Идегәйне
195
Бапсыз – әзерлексез, дирбиясез.