казан астылар,
Асып ашап яттылар.
Ул төтенне күргәндә,
Тугыз ир җитеп килгәндә,
Тугызы да туктады,
Кашына барып җитмәде,
Сөйләшергә базмады.
Идегәй анда утырып какшаеп[197],
Тугызыннан курыкмады.
Анда килеп Киң Җанбай,
Идел аша һайкарып,
Идегәйне чакырып,
Тулгай биреп аны әйтте:
– Кайт, Идегәй, кайтсана!
Ханың-ияң чакырадыр,
Борылып Идел чыксана.
Бездән борын заманда
Тунику атлы хан үтте.
Югалчыдан үстергән
Таубатыр аны куганда,
Тат торуның Колатай
Яман юлга басмады —
Тунику данын саклады,
Кайт, Идегәй, кайтсана!
Идегәй аваз кайтарды:
– Кара елан Киң Җанбай,
Акылың чонтык, тинтәк би,
Тунику олы хан иде,
Утыз йортка дан иде.
Далада үскән Тимертау
Тат торуным кузгатып,
Тунику данын юк итте.
Җитез килеп Ир Каплан
Җиз якасын бер тотты,
Җиз элмәген бер тарты…
Аваз бирде Киң Җанбай:
– Әй Идегәй, Идегәй,
Юк гөманга син чумган,
Туктамыштай олы хан —
Аңа каршы кем торган?
Яуларың аз, тотылырсың,
Чебен җанлы атаңдай
Канлы күз яшь коярсың!
Кайт, Идегәй, кайтсана!
Тат торуның Яу түбә,
Яу түбәгә баш итеп,
Туктамыштай олы хан,
Идегәй, сине куядыр,
Кайтып башчы булсана!
Олы кызы Ханәкә,
Кече кызы Көнәкә,
Икәвен бердәй бирә лә,
Кайтып кияү булсана!
Аваз бирде Идегәй:
– Акылың чонтык Киң Җанбай,
Йорт белмәгән тинтәк би,
Кыбырсынмый ары кит,
Син – битләгән соран ат!
Тат торуным Яу түбә
Миңа тиңдәш кыз табар,
Тат торуным Яу түбә
Миңа данлы йорт булыр.
Аваз бирде Киң Җанбай:
– Ай калкып акрын туадыр,
Ир егет яуда үләдер,
Яудан качкан – ир булмыйдыр,
Ил алдында көн күрмидер.
Егет булып яу башладың,
Башладың да ник ташладың?
Бөркет куган куяндаен
Идел суын кичеп качтың?
Аваз бирде Идегәй:
– Ай калкып акрын туадыр,
Ир егет яуны куадыр,
Ир булсаң, суны үткел —
Суны үтеп мине тоткыл!
Аваз
Какшаю – чигенми каршы тору, кыю каршылау.
