Идегәй. Татар халык дастаны. Эпосы, легенды и сказания

Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Идегәй. Татар халык дастаны - Эпосы, легенды и сказания страница 25

Идегәй. Татар халык дастаны - Эпосы, легенды и сказания

Скачать книгу

өлеше башлыклары Нугай мирза исемен алып, нугай дип аталып киткән.

      18

      Би – аксөяк, феодал.

      19

      Йөгенү – бер аякка тезләнеп хөрмәт күрсәтү, реверанс, баш ору.

      20

      Томшыгы тома – борын очы яссы, тупас, үткен түгел.

      21

      Шил – кайтыш.

      22

      Кур – кымызның ачыткы төбе.

      23

      Телен алмау – сүзенә илтифат итмәү.

      24

      Кас дошман – җан алырга йөргән дошман, халык телендә «хас дошман» рәвешендә дә әйтелә.

      25

      Кон – чырай.

      26

      Чыңгыз – Чыңгыз хан (Тимучи, 1155–1227 еллар тирәсе). Ул 1206 елдан Монгол импе-риясенең ханы булган, Азиягә һәм Көнчыгыш Европага яулап алу походлары оештырган.

      27

      Агыр йорт – хөрмәтле йорт.

      28

      Салык – салым.

      29

      Түрәсез калган киң йортның – Туктамыш хан тәхеткә килер алдыннан Сарай беркадәр вакыт хансыз тора.

      30

      Түрәсен көтү – хөкем йөртү.

      31

      Ырыс – бәхет.

      32

      Җүя – логик нәтиҗә.

      33

      Дәрваза – шәһәр капкасы.

      34

      Ямчыгыл – почта йөртүче, ям – почта.

      35

      Фареван – муллык, иркенчелек.

      36

      Икселмәс – кимемәс.

      37

      Индеге – хәзерге.

      38

      Шур татыр – тозлы җир һәм тозлы су.

      39

      Мангыттан азган чал татар – Туктамыш хан үзе монгол нәселеннән булганлыктан, Котлыкыя бине татар дип хурлый.

      40

      Пәридән булган анасы – Идегәйнең анасы җен кызы, пәри яки шүрәле булуы турында бик күп вариантта легендалар бар.

      41

      Чаңырак – җәйләүдәге күчмә киез өйләрнең түбә алкасы.

      42

      Аталык – хан балаларын тәрбия итүче. Зарыйлык белән килүчеләрнең зарын ханга җиткереп торучыларны да шулай атаганнар.

      43

      Пир – карт, җитәкче.

      44

      Дуадак – ялгыз; нәселе киселгән оясыз казны дуадак каз диләр.

      45

      Кол язарда – кол ялгышканда.

      46

      Кайт – кайтыш, йомшак, ким.

      47

      Салкын Таш – җәза мәйданы булган урын.

      48

      Чүң – зур.

      49

      Үрт салу –

Скачать книгу