мағрур, ўктам куёвга мен ҳам шундай энтикиб термилардим.
“Ёр-ёр”лар бошланади:
“Ҳай-ҳай ўлан, жон ўлан,
Гул кесганим, ёр-ёр.
Бир ҳовлида ўйнашиб,
Тенг ўсганим, ёр-ёр.
Ҳай-ҳай ўлан, жон ўлан-о,
Ўлан узун, ёр-ёр.
Саккиз қизнинг сардори,
Шу қизмикан, ёр-ёр!”
Доиранинг довури, элнинг “Ёр-ёр”и қишлоқнинг юрагига етар, қирларни, тоғларни туртиб уйғотарди.
“Тўйда келин йиғлайди-ё, ёт бўлдим деб, ёр-ёр!”
Тўйда келинлар нега йиғлайди?
Буни сира тушунмасдик. Гўзал келин бахтдан фақат хурсанд бўлиши керак-ку?
Бизнинг тўйимиз очиқ қирлар бағрида, даврани юлдузлар ёритган кунда бўлишига ишонар ва унда бир марта ҳам кўз ёши тўкмасликка Лола онт ичарди.
Бу тўйни ўзимиз ёлғиз қолган кунларда қир тепасида ўтказар, Лола келин, мен куёв бўлиб “Келин-куёв”, “Тўй-тўй” ўйинлари билан кундузнинг чироғини ўчирардик.
Қирларнинг тепасида турли хашак ва тиканлардан гулхан ясаб, Лолани кўтариб айлантирганларим, у менга момосидан қолган чанқовузни берилиб чалиб бергани, сочлари тўлғангани, чанқовуз ноласига юлдузлар йиғлагани, осмон кўз ёши тўккани кечагидай ёдимда…
Оҳ-оҳ, бу тунлар хотирамнинг азиз бир кунжагига абадулабад жойлашган, қани энди қайтарилса… Юрагим ўша онлардагидай урса, ҳаприқса… Ҳа, бу оламни фақат муҳаббатгина янгилаб, тозалаб, уйғотиб туришга қодир экан.
Эрта баҳор бобом билан қирларга қўй ҳайдардик.
Қўй дегани тўймагунча санғийверади, қорнига бир нима кириши билан тинчийди, энди чиндан ўтлай бошлайди.
Шунда бобом билан тин олиб, савол-жавоб ўйинини бошлаб юборардик.
Бобом афсона тўқишга уста. Мен – савол беришга. Ичимдаги сўроқ гаплар қаердан пайдо бўлаётганини ҳам тушунмай, тилим жавраб-жавраб чарчамасди.
– Бобо, ёшликда нечта болангиз бўлишини истагансиз?
– Биттагаям қўрқардим.
– Нимага?
– Куйдиришидан, авлодларим хор бўлишидан қўрққанман.
– Етти ўғил кўрдингиз.
– Бебарака чиқди. Отанг пешроқ эди, Худо олди. Бирови ҳам ўқишни тугата олмади. Ҳеч қайси бири одам бўлмади. Бари хотиннинг устига сакрашдан бошқага ярамайди. Сен ўқийсан. Ўқитаман. Нечта қўй кетса кетсин, диплом оласан. Яхши ўқи, катта одам бўласан!
Аммо мен ёмон ўқишни бошлагандим. Ёзувим ҳам хунуклашди, ҳисобдан ҳам адашдим, мени фақат ўтмиш қизиқтирарди. Дарслардан қочардим. Бобомга: “Устозим тумов бўлди”, – деб баҳона қилардим. Ҳатто май ойида ҳам. У оппоқ, узун қошларини осилтириб, рост ё ёлғон гапирганимни билмоқчи бўлар, аммо ҳеч қачон мени фош қилмасди.
Бобом ўзига эргашиб юрганимдан, талпинганимдан мамнунлигини сездирмаса-да, англардим.
– Эрта кўклам қора молгамас, аммо-лекин қўй ҳаққини олади. “Кипригимдай бўлса оламан”, – деркан қўйлар. Майса сал нишлаб қолса бўлди, қўйлар
