респондентлар 50 фоиз ёки ундан кўп, деб жавоб берди. Ўртача тахмин “59 фоиз” бўлди.
Тўғри жавоб эса “9 фоиз”. Дунёнинг бор-йўғи 9 фоиз аҳолиси кам даромадли мамлакатларда яшайди. Яна шуни ёдда тутингки, бу мамлакатлардаги ҳаёт одамлар ўйлаганичалик аянчли эмас. Тўғри, кўп жиҳатдан шароитлари бошқаларникидан ёмонроқ бўлиши мумкин, аммо улар Афғонистон, Сомали ёки Марказий Африка Республикаси каби сайёрамиздаги шароити энг ёмон мамлакатлар даражасида эмас.
Хуллас, даромади паст давлатлар одамлар ўйлаганидан анча ривожланганроқ ва у ерларда ниҳоятда кам одам яшайди. Аксариси жуда абгор аҳволда яшовчи ва икки тоифага бўлинган дунё ҳақидаги тасаввур буткул янглиш. Шунчаки хато.
Ёрдам! Кўпчилик ғойиб бўлди
Агар кўпчилик паст даромадли давлатларда яшамаётган бўлса, унда қаерда яшаяпти? Даромади юқори бўлган давлатда эмаслиги аниқми?
Чўмилаётган сувингиз қандай бўлишини хоҳлайсиз? Қотириб қўядиган даражада совуқми ёки буғи чиқиб турган даражада қайноқми? Албатта, булар ягона вариант эмас. Сиз сал совуқ, илиқ, иссиқ ёки бошқа исталган ҳароратни танласангиз ҳам бўлади. Вариантлар жуда кўп ва турли-туман.
2-савол
Дунё аҳолисининг аксар қисми қаерда яшайди?
□ А. Даромади паст давлатларда
□ Б. Даромади ўртача давлатларда
□ В. Даромади юқори давлатларда
Кўпчилик одамлар даромади паст ёки юқори бўлган давлатларда эмас, балки ўрта даромадли мамлакатларда яшайди. Бундай категория дунёни иккига бўлувчи тасаввурда мавжуд эмас, аммо ҳақиқий ҳаётда мавжуд. Бу ҳозирда дунёнинг 75 фоиз аҳолиси яшаётган жой, ҳа, айнан оралиқ бўлиши кутилган жой. Ёки бошқача қилиб айтганда, ҳеч қандай оралиқ мавжуд эмас.
Ўрта ва юқори даромадли мамлакатларни бирлаштирсак, уларда инсониятнинг 91 фоизи истиқомат қилаётганини кўрамиз ҳамда уларнинг кўпи глобал бозорга қўшилган ва фаровон ҳаёт томон анча силжиган. Бу гуманитарлар учун қувончли хабар, глобал бизнес учун муҳим янгилик. Ер юзида ҳаётини яхшилаётган, шампунь, мотоцикл, ҳайз ёстиқчалари ва смартфон сотиб олишни хоҳлаётган 5 миллиарддан ортиқ эҳтимолий истеъмолчи бор. Уларни “камбағал” деб ўйласангиз, осонгина кўздан қочиришингиз мумкин.
Хўш, унда “биз” “улар”ни қандай аташимиз керак? Тўрт даража
Одатда тақдимотларимда “ривожланаётган давлатлар” атамасига жиддий танқидий қарайман.
Маърузадан кейин одамлар мендан “Хўш, биз уларни қандай аташимиз керак унда?” деб сўрайди. Аммо диққат қилинг. Худди ўша хато тасаввур: биз ва улар. “Биз” “улар”ни қандай аташимиз керак?
Аввало, мамлакатларни икки гуруҳга ажратишни бас қилишимиз лозим. Чунки энди бундан маъно йўқ. Бу дунёни тўғри англашимизда ёрдам бермайди. Бу бизнес вакилларига янги имкониятларни кашф қилишга ёрдам бермайди. Бу хайрия пулларининг энг камбағал одамларга етиб боришига ҳам ёрдам бермайди.
Аммо
