што. – Голас Марыі Іпатаўны памякчэў.– Ну, мала што! Мне таксама ў маладосці шмат хто падабаўся. Дык глядзі – больш каб ён сюды ні нагой!
Галоўка паволі высунулася вонкі, лыпнула вейкамі, гучна, быццам просячы як хутчэй вызваліць з абрыдла га схрону, заквіліла.
«Да мяне, сюды!» – Жанчына ў чорнай сукні схапіла немаўля, хуценька павяла за руку з памяшкання.
У доўгім, абвешаным з абодвух бакоў мапамі калідоры акно было расчынена, і праз яго бачнае было нейкае дрэва. Яно ўсё было абсыпанае ягадамі і вельмі нагад вала тое, што расло пад акном у Любашы. «Яно», – сказала жанчына, затуліла целам малую ад скразняку, панесла ў наступны пакой.
У вялікім памяшканні з размаляванымі сценамі і столлю два мужчыны: адзін барадаты, з акрываўленымі па локці рукамі і ў высокай баярскай шапцы, другі без бароды, затое з вусамі, у каптане і з сумкаю цераз плячо, з якой выглядваў цяслярскі рыштунак, – штосьці варылі ў чыгуне.
Пакой быў раздзелены на дзве часткі перагародкаю, і ў другой яго палавіне мужчыны і кабеты, ссунуўшы на сярэдзіну стала кубкі, чакалі пачастунку. Час ад часу барадаты акунаў у варыва палонік, нёс да стала. Людзі падхопліваліся з месцаў, навыперадкі падстаўлялі кубкі. Тыя, каму пашчасціла зрабіць гэта першымі, тут жа апаражнялі іх і тут жа, бы ашалелыя, імчаліся да выхаду. Але ён быў замураваны, і яны ў адчаі кідаліся на мур, разбіваючы галовы аб цэглу, валіліся нежывыя адзін на аднаго. Ужо дзясяткі з тры няшчасных зыходзілі крывёю, курчыліся на тым месцы ў перадсмяротнай агоніі.
Безбароды падышоў да жанчыны ў сукні, прапанаваў пакаштаваць варыва. «У святым месцы – няможна», – адмовілася яна. – «У святым сама клін клінам выбіваць», – настойваў ён. – «Свае кліны маем», – сказала яна і выняла з кішэні раслінку. – «Добра». – Вуса ты задаволена ўсміхнуўся, вярнуўся да чыгуна. Потым нечакана выхапіў адною рукою са скрыні нож, другою цапнуў хаўрусніка за бараду і хуткім рухам адхапіў до брую яе палову.
Жанчына ў сукні прыхінула Пелагею да сябе, рыну лася да дзвярэй.
«Уууох! – закрычаў ім наўздагон абстрыжаны. – Хапайце іх!»
Плойма грэшнікаў з ашчэранымі зяпамі сарвалася з плафона, кінулася выконваць загад.
Раптам паветра затрымцела, і над дзвярамі ўзнеслася невядома адкуль самотная, уся ў чорным, постаць Любашы. Яна павольна спусцілася на падлогу, нячутна ступаючы, дакранулася да сцяны збоч дзвярэй. Дзверы рыпнулі, расчыніліся.
«Уууох!» – грымнуў наўздагон уцекачам і стаяў пад с кляпеннем, пры глушаны сцяною, г олас паў барадатага…
Яна варухнулася, правяла далонню па вуснах. Крыві на гэты раз не было, але галава балела моцна. «Сон, значыць», – мільгнула думка і тут жа знікла, адціснутая ў нетры памяці новым, цяпер ужо рэальным, уражаннем.
За акном чырванела ў промнях цьмянага, прытомленага за лета вандроўкамі сонца безназоўнае дрэўца з невялікімі, з вішніну, ягадзінамі ўсцяж галін – акурат такое, як саснілася.
Яна падхапілася, не зважаючы на млявасць
