Dhillo W.S., Bloom S.R.: Gut peptides in the regulation of food intake and energy homeostasis. Endocr. Rev. 2006; 27(7): 719–727.
46. Niswender K.D., Baskin D.G., Schwartz M.W.: Insulin and its evolving partnership with leptin in the hypothalamic control of energy homeostasis. Trends Endocrinol. Metab. 2004; 15(8): 362–369.
47. Palkovits M.: Hypothalamic regulation of food intake. Ideggyogy Sz. 2003; 56(9–10): 288–302.
48. Plum L., Belgardt B.F., Brüning J.C.: Central insulin action in energy and glucose homeostasis. J. Clin. Invest. 2006; 116(7): 1761–1766.
49. Rosenbaum M., Leibel R.L.: Clinical review 107: Role of gonadal steroids in the sexual dimorphisms in body composition and circulating concentrations of leptin. J. Clin. Endocrinol. Metab. 1999; 84(6): 1784–1789.
50. Rutkowska M., Jamontt J.: Udział układu kannabinoidowego w regulacji pobierania pokarmu. Adv. Clin. Exp. Med 2005; 14(5): 1011–1017.
51. Sato T., Ida T., Nakamura Y. i wsp.: Physiological roles of ghrelin on obesity. Obes. Res. Clin. Pract. 2014; 8(5): 405–413.
52. Schneeberger M., Gomis R., Claret M.: Hypothalamic and brainstem neuronal circuits controlling homeostatic energy balance. J. Endocrinol. 2014; 220(2): 25–46.
53. Schwartz M.W., Woods S.C., Porte D. i wsp.: Central nervous system control of food intake. Nature 2000; 404(6778): 661–71.
54. Schwartz M.W., Woods S.C., Seeley R.J i wsp.: Is the energy homeostasis system inherently biased toward weight gain? Diabetes 2003; 52(2): 232–238.
55. Simopoulou T., Malizos K.N., Iliopoulos D. i wsp.: Differential expression of leptin and leptin’s receptor isoform (Ob-Rb) mRNA between advanced and minimally affected osteoarthritic cartilage; effect on cartilage metabolism. Osteoarthritis Cartilage 2007; 15(8): 872–883.
56. Simpson K.A., Martin N.M., Bloom S.R.: Hypothalamic regulation of food intake and clinical therapeutic applications. Arq. Bras. Endocrinol. Metabol. 2009; 53(2): 120–128.
57. Sinha M.K., Sturis J., Ohannesian J. i wsp.: Ultradian oscillations of leptin secretion in humans. Biochem. Biophys. Res. Commun. 1996; 228: 733–738.
58. Smith R.G., Van der Ploeg L.H., Howard A.D. i wsp.: Peptidomimetic regulation of growth hormone secretion. Endocr. Rev. 1997; 18(5): 621–645.
59. Sobrino Crespo C., Perianes Cachero A., Puebla Jiménez L. i wsp.: Peptides and food intake. Front Endocrinol. (Lausanne) 2014; 5: 58.
60. Strader A.D., Woods S.C.: Gastrointestinal hormones and food intake. Gastroenterology 2005; 128(1): 175–191.
61. Strzałka M., Brzozowski T., Konturek S.J.: Oś mózgowo-jelitowa w regulacji apetytu. Kosmos – Problemy Nauk Biol. 2010; 59(3–4): 291–296.
62. Suchanecka A.: Rola dopaminy w procesach motywacyjnych i powstawaniu uzależnień. Annales Academiae Medicae Stetinensis 2013; 59(Sympozja II): 158–161.
63. Śmiarowska M., Białecka M., Korwin-Piotrowska K.: Molecular mediators in control of food consumption and energy balance in eating disorders. Adv. Clin. Exp. Med. 2007; 16(4): 569–576.
64. Tang-Christensen M., Vrang N., Larsen P.J.: Glucagon-like peptide containing pathways in the regulation of feeding behaviour. Int. J. Obes. Relat. Metab. Disord. 2001; 25(supl. 5): 42–47.
65. Tartaglia L.A.: The leptin receptor. J. Biol. Chem. 1997; 272(10): 6093–6096.
66. Tartaglia L.A., Dembski M., Weng X. i wsp.: Identification and expression cloning of a leptin receptor, OB-R. Cell 1995; 83(7): 1263–1271.
67. Tremblay A., Bellisle F.: Nutrients, satiety, and control of energy intake. Appl. Physiol. Nutr. Metab. 2015; 40(10): 971–979.
68. Tschöp M., Weyer C., Tataranni P.A. i wsp.: Circulating ghrelin levels are decreased in human obesity. Diabetes 2001; 50(4): 707–709.
69. Van Harmelen V., Reynisdottir S., Eriksson P. i wsp.: Leptin secretion from subcutaneous and visceral adipose tissue in women. Diabetes 1998; 47(6): 913–917.
70. Vrang N., Phifer C.B., Corkern M.M., Berthoud H.R.: Gastric distension induces c-Fos in medullary GLP-1/2-containing neurons. Am. J. Physiol. Regul. Integr. Comp. Physiol. 2003; 285(2): 470–478.
71. Wauters M., Considine R.V., Van Gaal L.F.: Human leptin: From an adipocyte hormone to an endocrine mediator. Eur. J. Endocrinol. 2000; 143(3): 293–311.
72. Wren A.M., Bloom S.R.: Gut hormones and appetite control. Gastroenterology 2007; 132(6): 2116–2130.
73. Wynne K., Bloom S.R.: The role of oxyntomodulin and peptide tyrosine-tyrosine (PYY) in appetite control. Nat. Clin. Pract. Endocrinol. Metab. 2006; 2(11): 612–620.
74. Wynne K., Stanley S., McGowan B., Bloom S.: Appetite control. J. Endocrinol. 2005; 184(2): 291–318.
75. Xu B., Goulding E.H., Zang K. i wsp.: Brain–derived neurotrophic factor regulates energy balance downstream of melanocortin-4 receptor. Nat. Neurosci. 2003; 6(7): 736–742.
76. Yang L., Scott K.A., Hyun J. i wsp.: Role of dorsomedial hypothalamic neuropeptide Y in modulating food intake and energy balance. J. Neurosci. 2009; 29(1): 179–190.
77. Zhang Y., Proenca R., Maffei M. i wsp.: Positional cloning of the mouse obese gene and its human homologue. Nature 1994; 372(6505): 425–432.
ROZDZIAŁ 2
Żywienie dzieci i młodzieży
2.1. Żywienie w okresie niemowlęcym i poniemowlęcym
Żywienie w okresie niemowlęcym jest szczególnie istotne ze względu na konieczność zapewnienia składników odżywczych do optymalnego rozwoju, ale również z uwagi na odległe efekty żywienia, w tym ryzyko wystąpienia w życiu dorosłym niektórych chorób cywilizacyjnych, takich jak: otyłość, cukrzyca typu 2, osteoporoza, miażdżyca, alergia, nowotwory. Według teorii programowania żywieniowego (metabolicznego) ekspozycja na czynniki środowiskowe i doświadczenia żywieniowe w tzw. krytycznych okresach życia, m.in. w okresie wczesnego rozwoju pre- i postnatalnego, może wpływać na rozwój osobniczy i zdrowie w kolejnych latach życia. Czynniki środowiskowe to m.in. niedobór lub nadmiar pewnych składników odżywczych. Doświadczenia żywieniowe obejmują np. doświadczenia smakowe i zapachowe, które wpływają na preferencje żywieniowe w późniejszych okresach życia. Jedne i drugie stanowią podstawę zdrowego życia w wieku dorosłym. Poniżej przedstawiono podsumowanie aktualnych zaleceń towarzystw naukowych, w tym m.in. Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Komitetu Żywienia Europejskiego Towarzystwa ds. Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition, ESPGHAN) oraz Amerykańskiej Akademii Pediatrii.
2.1.1. Fizjologia przewodu pokarmowego dziecka w wieku niemowlęcym
Przewód pokarmowy donoszonego niemowlęcia dojrzewa w ciągu 1. roku życia dziecka. Ważne funkcje dla pobierania pokarmu
