Bóg nie doświadczy cię czymś, czego nie byłabyś w stanie udźwignąć.
– Ufam Mu, ale czasem wydaje mi się, że zsyła na mnie o wiele więcej, niż podołam…
– Córeczko, jesteśmy razem. Zobacz, jaki to dar, przecież mogli nas rozdzielić.
– Ale mogli też wcale nas nie aresztować.
– Z wyrokami boskimi nie wolno dyskutować.
– Ja już nie mam siły.
– Kochanie, masz, sama jeszcze nie wiesz, jak wiele.
Stanisława położyła dłoń na rozpalonym czole córki. Bała się, panicznie się bała, a jednak nawet w takich okolicznościach usiłowała znaleźć jakiś punkt zaczepienia, którego mogłaby się uchwycić i dzięki niemu przetrwać. Nawet jeśli w tych koszmarnych warunkach zdawało się to niemożliwe.
A jednak. Posiadała niezwykłą wewnętrzną siłę, wiarę, która pozwalała się zaadaptować do nowych, nawet najgorszych okoliczności. Stanisława sama nie do końca to rozumiała, ale odmawiając modlitwę, z pełnym zaufaniem dawała się prowadzić.
Tym razem też tak było.
7 Niektóre źródła podają 19 lub 20 lutego. Ja przyjęłam datę z relacji Sylwii Leszczyńskiej zamieszczonej w książce Macierzyńska miłość życia. Teksty o Stanisławie Leszczyńskiej, teksty zawarte w książce zebrał i opracował bp Bohdan Bejze, wyd. II powiększone, Diecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1988, s. 33. 18 lutego do domu Leszczyńskich wpadło gestapo, ale 20 lutego Stanisława i Sylwia Leszczyńskie zostały zabrane do więzienia.
8 https://www.kalbi.pl/kartka-z-kalendarza-18-lutego-1943.
9 https://pl.wikipedia.org/wiki/18_lutego.
10 Narodowe Siły Zbrojne (NSZ) – polska konspiracyjna organizacja wojskowa obozu narodowego działająca w latach 1942–1947, licząca w szczytowym okresie rozwoju około 75 tysięcy ludzi. W czasie okupacji niemieckiej walczyła z Niemcami i zwalczała polskie formacje komunistyczne: Gwardię Ludową, Armię Ludową oraz partyzantkę radziecką i bandy rabunkowe. W późniejszym okresie brała udział w tzw. powstaniu antykomunistycznym, walcząc przeciw Armii Czerwonej, NKWD, formacjom Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego i in.) i Ludowego Wojska Polskiego. W końcowej fazie wojny jawnie współpracująca i kolaborująca z Niemcami. Oskarżana o antysemityzm. Jednostki NSZ nie podporządkowały się także legalnym władzom RP na uchodźstwie w Londynie i prowadziły bratobójcze walki z innymi polskimi formacjami partyzanckimi.
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Narodowe_Si%C5%82y_Zbrojne.
11 Kenkarta (niem. Kennkarte, karta rozpoznawcza) – dokument tożsamości wydawany obligatoryjnie przez okupacyjne władze niemieckie, na mocy rozporządzenia Hansa Franka z 26 października 1939 roku, wszystkim nieniemieckim mieszkańcom Generalnego Gubernatorstwa, którzy ukończyli piętnasty rok życia. W początkowym okresie okupacji poświadczeniem tożsamości były przedwojenne polskie dowody osobiste. Władze postanowiły wydać kenkarty prawdopodobnie ze względu na duże rozpowszechnienie fałszywych polskich dowodów.
Źródło: Wikipedia.
12 W 1936 roku katolicy stanowili 56,4 procent mieszkańców, wyznający religię mojżeszową – 34,4 procent, a ewangelicy – 8,6 procent.
Łódź stała się w 1850 roku drugim po Warszawie miastem pod względem liczby mieszkańców w Królestwie Polskim. W ciągu stulecia liczba ludności w Łodzi zwiększyła się sześćset razy, z niecałego tysiąca w 1815 do 600 tys. w 1915 roku. Tak szybki wzrost demograficzny w XIX wieku jest nieporównywalny w skali całej Europy. Inne miasta w tym czasie powiększały się dziesięciokrotnie, najwyżej szesnastokrotnie.
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Ludno%C5%9B%C4%87_%C5%81odzi.
13 Macierzyńska miłość życia, op. cit., s. 39.
14 W XIX wieku Łódź rozwijała się bardzo dynamicznie, przyrost demograficzny nie szedł jednak w parze z rozwojem terytorium miasta. Napływająca ludność osiedlała się w okolicznych wsiach. Zabudowa tych nowych osiedli odbywała się w sposób chaotyczny, bez podstawowych mediów. Tuż przed przyłączeniem do Łodzi w 1915 roku liczba mieszkańców Bałut osiągnęła 100 tysięcy i była to ówcześnie największa wieś w Europie, a później jedna z biedniejszych dzielnic miasta.
Źródło: Wikipedia.
15 Leszczyńscy byli zmuszeni do przeprowadzki z rodzinnego, odziedziczonego po dziadkach domu, ponieważ rozrastało się łódzkie getto, wchłaniając kolejne ulice i place.
16 Macierzyńska miłość życia, op. cit., s. 46.
17 Zginął w powstaniu warszawskim, gasząc jako „strażak” swoją ukochaną stolicę.
1943
3
Do Auschwitz[18] przyjechały wraz z ludźmi odartymi z nadziei. Podróż ciągnęła się w nieskończoność w koszmarnych warunkach. Bez picia, jedzenia, dostępu do toalet, za to w tłumie przerażonych istot, które lamentowały, modliły się lub umierały w ciszy – obce, na zawsze anonimowe ofiary tego terroru. Mnóstwo pełnych udręki przystanków, dalekie bombardowania i odległe strzały pogłębiały wrażenie bezradności i klaustrofobii. Ściśnięte na nieznośnie małej powierzchni, żeby nie myśleć o tu i teraz, Stanisława i Sylwia odmawiały różaniec. Początkowo nie wypowiadając słów, potem szeptem, aż wreszcie zainicjowały głośną modlitwę, do której, w miarę kolejnych zdrowasiek, przyłączało się coraz więcej desperatów.
Było duszno, śmierdziało potem, uryną i… jeszcze gorszymi rzeczami. W końcu heroicznym wysiłkiem było zaczerpnięcie powietrza do płuc, a jęki cierpiących odbierały resztki otuchy.
Stanisława z córką zostały przywiezione do obozu 17 kwietnia 1943 roku transportem zbiorowym. Pociąg, tak zwana „więźniarka”, zbierał więźniów z różnych miejsc, to znaczy, że nie trafiły tu bezpośrednio z Łodzi.
Gdy pociąg wreszcie się zatrzymał w Auschwitz-Birkenau i wszyscy nabrali nadziei, że zostaną uwolnieni z tej okropnej pułapki na kółkach, nic się nie wydarzyło. Stali długo, czekając na cud, który
