Żaby. Arystofanes

Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Żaby - Arystofanes страница 6

Żaby - Arystofanes

Скачать книгу

widzów

      O mnie ani wzmianki.

      DIONIZOS

      Lecz słuchaj, po com ja tu zjawił się w tym stroju,

      Udając się za ciebie60: proszę, wskaż mi swoich

      Wszystkich znajomych z piekieł… na wszelki wypadek,

      Których poznałeś, gdyś tam szedł po Kerberosa61.

      Tych mi wylicz i wskaż mi: przystanie, stragany,

      Zamtuzy62 i schroniska, rozdroża i źródła,

      Drogi, miasta, noclegi, karczmy, gdzie jest najmniej

      Pluskiew…

      KSANTIAS

      do widzów

      …Lecz dotąd o mnie nie ma ani wzmianki.

      HERAKLES

      Szaleńcze! Masz odwagę puszczać się w te strony?

      DIONIZOS

      Ech! Nie ruszaj odwagi, ale wskaż mi drogę,

      Którędy jak najprędzej w głąb Hada zalecę;

      Lecz niech skwarną nie będzie ani nazbyt mroźną.

      HERAKLES

      Zgoda, wskażę ci z tychże pierwszą lepszą… mam już.

      Jedna wiedzie przez powróz i stołka oparcie

      Tego, który się wiesza.

      DIONIZOS

      Przestań! Droga ciasna.

      HERAKLES

      No, tedy jest gościniec walcowany, tarty,

      Przez moździerz…

      DIONIZOS

      Wałkiem utłuc szaleju63 w moździerzu?

      HERAKLES

      Zgadłeś bratku!

      DIONIZOS

      Brrrr! Mroźny, trzęsący gościniec.

      Natychmiast wszystkie gnaty lodem ci otęgną64.

      HERAKLES

      Jeśli chcesz, wskażę drogę krótką, z pieca na łeb?

      DIONIZOS

      Wybornie! Już to piechur ze mnie nieszczególny.

      HERAKLES

      Powlecz się na Keramik65!

      DIONIZOS

      I cóż dalej, bratku?

      HERAKLES

      Wstąp na wysoką wieżę…

      DIONIZOS

      Dobrze, ale potem?

      HERAKLES

      Patrz, jak będą zaczynać gonitwy z pochodnią66,

      A gdy tłum „puszczaj” krzyknie, i ty się puść naprzód.

      DIONIZOS

      Dokąd?

      HERAKLES

      Na dół.

      DIONIZOS

      Mózgowe oba knedle rozbić?

      Nie, tą drogą nie pójdę.

      HERAKLES

      zniecierpliwiony

      Więc jaką, do kata?!

      DIONIZOS

      Tą, którą ty już szedłeś.

      HERAKLES

      O! To długa podróż.

      Albowiem naprzód przyjdziesz nad sine jezioro67,

      Olbrzymie, niezgłębione.

      DIONIZOS

      Lecz jak się przeprawić?

      HERAKLES

      W tyciusiem czółeneczku wioślarz cię zgrzybiały68

      Przewiezie, gdy zapłacisz dwa obole myta69.

      DIONIZOS

      Ho, ho! Patrz, ile znaczą wszędzie dwa obole.

      Skąd one się tam wzięły?

      HERAKLES

      Tezeusz70 je wprowadził.

      Potem zobaczysz gadów i poczwar miriady71.

      DIONIZOS

      Tylko mnie nie strasz darmo, ani nie odrażaj72,

      Bo i tak nic nie wskórasz.

      HERAKLES

      Wnet ujrzysz kałużę

      I przedwieczną gnojówkę: tam się wiją wszyscy,

      Którzy kiedy skrzywdzili w sposób niecny gościa,

      Którzy chłopca zażywszy, zapłaty nie dali,

      Którzy matkę młócili lub ojca w łeb bili

      I ci, co się parali fałszywą przysięgą…

      DIONIZOS

      do widzów

      Przebóg! Wszak tam powinien być ten między nimi,

      Kogo

Скачать книгу


<p>60</p>

Udając się za ciebie – dziś popr.: będąc przebranym za ciebie, udając ciebie. [przypis edytorski]

<p>61</p>

Kerberos a. Cerber (mit. gr.) – wielogłowy pies strzegący bram Hadesu, królestwa zmarłych. Ostatnim z dwunastu zadań wykonanych przez Heraklesa było pojmanie Kerberosa i dostarczenie na ziemię. [przypis edytorski]

<p>62</p>

zamtuz (daw.) – dom publiczny. [przypis edytorski]

<p>63</p>

szalej, szalej jadowity – silnie trująca roślina, z której wytwarzano cykutę. [przypis edytorski]

<p>64</p>

otęgnąć (gw.) – otężeć (daw.), zesztywnieć, stać się nieruchomym. [przypis edytorski]

<p>65</p>

Keramik – Keramejkos, dzielnica staroż. Aten zamieszkiwana przez garncarzy. [przypis edytorski]

<p>66</p>

gonitwy z pochodnią – podczas świąt Hefajstosa, Prometeusa, Panateńskich i w święto Pana biegali pieszo lub konno efebowie z pochodnią do mety. Wyścigi zaczynały się w gaju Akademosa: przez Keramską bramę do miasta. Zwycięzca, który przybył z pochodnią płonącą do celu, dostawał wieniec. [przypis tłumacza]

<p>67</p>

sine jezioro – wg źródeł greckich kraina zmarłych znajdowała się na drugim brzegu Acheronu, płynącej przez Podziemia rzeki; niekiedy mowa o przeprawie przez jezioro lub moczary (λίμνη) Acherońskie (Eurypides, Alcestis, w. 439). [przypis edytorski]

<p>68</p>

wioślarz (…) zgrzybiały – tj. Charon, przewożący dusze zmarłych na drugą stronę wód oddzielających świat żywych od krainy zmarłych. [przypis edytorski]

<p>69</p>

Przewiezie, gdy zapłacisz dwa obole myta – zapłatą dla Charona była pojedyncza moneta, zwyczajowo w źródłach gr. nazywana obolem (faktycznie jako opłatę dla przewoźnika wkładano w usta zmarłego jakąś miejscową monetę o drobnej wartości). Dwa obole stanowią aluzję do sytuacji widzów: wystawiane widowiska, początkowo bezpłatne jako część obrzędów kultowych, stały się tak popularne, że w czasach Arystofanesa władze miasta pobierały opłatę za wstęp w wysokości dwóch oboli. Najbiedniejsi obywatele mogli otrzymać zasiłek teatralny na pokrycie kosztów biletów. [przypis edytorski]

<p>70</p>

Tezeusz (mit. gr.) – heros ateński, zabójca Minotaura. Tezeusz i jego przyjaciel Pejritoos przysięgli, że zdobędą córki Zeusa za żony. Tezeusz towarzyszył Pejritoosowi w drodze przez Podziemia, by pomóc mu uprowadzić Persefonę, córkę Zeusa i żonę Hadesa. Kiedy zmęczeni wędrówką po krainie zmarłych usiedli na głazach, nie mogli powstać ani się ruszyć. Tezeusz został po dłuższym czasie uwolniony przez Heraklesa, kiedy ten przybył, by porwać psa Cerbera. Próba uwolnienia Pejritoosa się nie udała. [przypis edytorski]

<p>71</p>

miriada (z gr. myrias) – grecki liczebnik oznaczający dziesięć tysięcy, używany zwykle w liczbie mnogiej na określenie ogromnej, trudnej do policzenia liczby czegoś. [przypis edytorski]

<p>72</p>

odrażać (daw.) – zrażać, zniechęcać. [przypis edytorski]