die nuwe onderwyseres ’n middel gebruik wat Blanche ook gebruik het. Was hy naïef, of bloot onskuldig, of bedoelend?
Hierdie lewe het haar lank laas so keelvol laat voel as juis vanaand in haar toestand van onseker opwinding. Stilte heers in die barre gange. Die daglange, popelende lewe gaan gedemp voort agter geslote bruin kamerdeure. Dis die tyd voor ligte-uit.
Die woonstel se badkamerdeur is toe. Sy vermoed dat dit Louis is, en klop aan. Die krane se gespoel breek af, en die helder meisiestem van Petro Schoon antwoord: “Nou-nou klaar . . .”
Indringer, dink Barbara wrokkig. Jy en jou gespuis. Op ’n ingewing praat sy teen die geslote deur: “Ek wil graag met jou praat, net hierna.”
“Goed, mevrou.”
Die gedienstigheid kalmeer Barbara so effentjies. Louis het gesê dat hy laat sal werk in die skoolkantoor. Dis op grond daarvan dat sy haar vry gevoel het om Stacey Vaughan te ontmoet. En om nou vir Petro Schoon voor stok te kry.
Sy het nie veel om te sê nie. Maar dit moet vernietigend wees.
Dis slegs minute voordat die meisie, in syerige paisley-kamerjas, aan die halfoop deur van die woonstel tik.
“Kom binne,” sê Barbara formeel.
“Mevrou wou my sien?” Beleef wel, maar nie gedienstig soos ek netnou gedink het nie, besef Barbara.
“Ja. Rina Schoon . . . familie van jou?”
“My skoonsuster, mevrou.”
“Wie is die mens . . . wat doen sy?”
“Sy werk tans in ’n kantoor by die munisipaliteit.”
“En haar man?”
“My broer? Besig met diensplig.”
“Met ander woorde, sy is eintlik niemand en van nêrens.”
Dit lyk asof daar staal kom in die blik van die meisie met die heuningblonde voorkoms, die eweredige tande en die diep mondhoeke. “Ek neem aan u ondervraging staan in verband met die filmrol wat sy gekry het,” sê Petro Schoon reguit.
“Jy is volkome reg. En ek het ’n vermoede dat die kinkel in die kabel hier van jou kant af gekom het. Jy het geweet wat aangaan. Jy het via my van die film gehoor en met die kennis na haar toe gehardloop, nie waar nie? Om vir julle hele familie ’n slaggie te slaan?”
Die meisie glimlag, sonder hoon, maar ook sonder ontwyking: “U het dit nie juis stil gehou nie, het u? As elke skooldogter daarmee rondgeloop het?”
Barbara was nie hierdie uitgesprokenheid te wagte nie. Louis se oogappel op die personeel, sy weet dit intuïtief. Sy kon Petro Schoon van die eerste oomblik af nie verdra nie. “Jy versterk my vermoede dat jy uit jou pad gegaan het om my die rol te laat misloop,” beskuldig sy.
“Mevrou is heeltemal verkeerd. Ek was baie verbaas toe ek by Rina hoor wat gebeur het. Wat haar betref: u beweer sy is niemand en van nêrens. Ek kan u anders inlig. Sy het ’n hele paar geslagte fyn kultuur agter haar, waarby die uitvoerende kunste ingesluit is. Sy het self drama geswot, en sy kan sing. Goed ook. Maar ek sal nie daaroor uitwei nie omdat sy nie daarmee te koop loop nie.”
“Wel, wel, wat het ons hier?” probeer Barbara herstel van haar verbasing oor die meisie se durf. “ ’n Reklame-agent vir ’n munisipale klerkie?”
“Dis soos u dit wil laat klink. Gaan dan maar voort, die skooldogters is honger vir sensasie.”
“Hoe durf jy so met my praat? Vergeet jy dat jy ’n ondergeskikte is?”
Petro Schoon glimlag. So half droewig, asof in mededoë. Die afwesigheid van nydigheid vertoorn Barbara nog die meeste. Sy glo tog nie dat dit eg kan wees nie. Die meisie het ferm stellings gemaak, maar sonder katterigheid. Haar stem het heeltyd daardie singende, gedrae kwaliteit behou asof sy met digterlike werk besig is.
“Sal u my nou verskoon as daar niks anders is nie?”
“Ja,” sê Barbara buite haarself, “daar is iets anders. Jy moet asseblief ophou skaapoë vir meneer Paulter maak.” Noudat dit uit is, kan sy haarself nie keer nie. “Jy dink ek kom dit nie agter nie. Hoe jy vir hom wierook in die badkamer strooi, en alte gou is om kastig ’n saak met hom te bespreek, en hoe jy hom aan die koshuisdogters uitveil. ‘Meisies, ons sal eers vir meneer moet vra.’ En hoe jy aan tafel net gedurig sit en kyk of hy nie sout en peper nodig het nie. Sies tog.”
Die openlike smaling moes tref. Petro Schoon word deurskynend bleek. “Mevrou, ek is verloof,” sê sy amper onhoorbaar sag.
“En daarom veilig?”
“Vir sommige vroue beteken so ’n verbintenis nogal iets,” antwoord Petro ewe sag. “Maar ek wil liewer niks verder sê nie. Ek hoop u kan u persoonlike probleme uitsorteer.” Sy swaai om en loop blindweg die woonstel uit.
En dan besef Petro dat daar ’n toestand is, verby skok, waar niks verder eintlik saak maak nie. Die feit dat Louis Paulter net buite die halfoop woonsteldeur staan en luister, dat hy naastenby alles moes gehoor het, kan nie veel tot haar ontsetting bydra nie. Dis net asof sy dink, heeltemal objektief en rasioneel: Beter so, dan weet hy ook, want ek sal tog nooit weer op my gemak naby hom kan wees nie.
Louis Paulter gaan die woonstel binne en druk die deur agter hom toe. Hy voel skielik oud, en wag vergeefs op die woede wat hom volgens die eis van die oomblik moet laat reageer.
“Jy weet tog ek sal enige oomblik inkom, en nogtans lyk dit of jy wou hê ek moet luister.”
“Net om jou te wys dat ek nie ’n duiwel vir jou witbroodjie omgee nie,” antwoord Barbara. “Sy en haar gespuis.”
“Dus gaan jy nie die rol kry nie. En jy wou wraak neem. Dis jammer dat juffrou Schoon die naaste slagoffer was.”
“Ja, so bitter jammer. Wil jy haar nie gaan troos nie? Sy is mos weerloser as jou vrou. ’n Mens sou nooit dink dat sy in staat sou wees om agteraf te konkel nie.”
“Dit werk nie so nie, Barbara, en jy weet dit tog. Die beste een wen.” Hy hou sy stem laag. Dis laat in die aand, die koshuis het verstil, en die klanke van ’n rusie sal ver dra.
“Dis net baie jammer vir jou, Louis Paulter. Nou sal jou kind nie hierheen kom nie. Dit was die voorwaarde.”
“Nee, jy maak ’n fout. Die voorwaarde was nie dat jy die rol kry nie. Die voorwaarde was dat ek nie in jou pad sal staan nie. En ek het nie. Ek het so ver uit jou pad gaan staan dat jy besig is om ’n yslike gek van jouself te maak.”
“Ek gaan tog wel ’n rol in die film hê, Louis. Wat jy met jou kind doen, is jou saak. Ek kan jou nie verhinder om hom te bring nie. Maar jy verwag sekerlik nie dat ek vir hom ’n tere moedertjie sal wees nie.”
“Dit verwag ek buitendien nie. Maar hy kan koshuiskos eet, en toesig sal hier genoeg wees. Die tyd is verby dat ek my kind sal ontbeer om ’n voos huwelik te probeer red.”
“Ek sê mos, doen soos jy wil. Dalk sal juffrou Schoon hom vir jou oppas.”
“Ja, dit het jy ook nog op my gelê, dat ek haar namens jou om verskoning sal moet vra.”
“Asseblief
