binne werskaf, druk besig om aandete klaar te maak. Ouma help haar seker, sy kan nooit ledig wees nie. Pieter staan op om sy koeie vir die aand te versorg en ’n rukkie is sy alleen op die stoep. Lang, koel skaduwees lê nou oor die veld. Die aandgeluide weerklink oor die werf, maar verder is dit stil en rustig. Ook hier binne-in haar is dit rustig. Solank dit met haar dierbares goed gaan, gaan dit met haar ook goed.
Hoofstuk 9
Hoofstuk 9
Kersfees het stil verbygegaan.
Hulle is almal Kersoggend kerk toe. Pieter Malan was ouderling en die gesin was getroue kerkgangers. Dit was slegs weens siekte of ongesteldheid dat een van hulle op ’n Sondagoggend uit die kerk kon bly.
Dit was stil en koel in die kerk. Daar was maar min mense. Dominee Van Heerden was weg see toe om ’n welverdiende rus te geniet en ’n vreemde jong predikant het in sy plek waargeneem. Hy het hulle vertel van die ster wat die herders gesien het en van die Kindjie wat in ’n stal gebore is sodat sondaars van hul sondes verlos kon word. Debbie het ’n rukkie lank van Paul vergeet en stil en aandagtig geluister.
Op die plaas het sake maar hulle gewone gang gegaan, want selfs op Kersdag moet die koeie gemelk en versorg, die hoenders gevoer en al die ander noodsaaklike take verrig word. Debbie het nie daarvan gehou dat haar pa so hard werk nie. Hy was van vroeg in die oggend tot donkeraand besig sonder om te rus en het die laaste tyd ouer geword. As hy saans so moeg lyk, het Debbie hom diep jammer gekry en gewens dat sy iets kon doen om hom te help. Sy sal volgende jaar dubbel so hard werk, het sy haarself telkemale voorgeneem, en sodra sy klaar is en ’n aanstelling kry, sal sy byna al haar geld huis toe stuur.
’n Klompie jong mense het die dag ná Kersfees op Aandrus kom deurbring en hulle het almal onder die ou peerboom piekniek gemaak. Daar was van Debbie se ou maats ook, seuns met wie sy saam skoolgegaan het en wat altyd baie van die slim grysoogdogter gehou het. Maar sy het weggegaan en hulle het agtergebly en selfs ná net een jaar het Debbie gevoel hulle stel nie meer in dieselfde dinge belang nie. Sy het hulle ontgroei. Miskien was dit omdat sy Paul leer ken en liefkry het dat sy nou soveel ouer as hulle voel, soveel wyser.
En toe word Bontrok, haar pa se beste melkkoei, siek. Met ’n bekommerde gesig het Pieter Malan sy werk gedoen en soveel tyd as wat hy moontlik kon by die siek Bontrok in die stal deurgebring. As hulle vra hoe dit gaan, het hy maar net sy kop geskud. Dit was of daar ’n skaduwee oor die huis geval het. Selfs die sonnige Popsie was stil. Haar pa se moeë, bekommerde gesig en die jammerte in haar ma se oë het haar vrolikheid gedemp. Pieter Malan het byna ’n hele nag in die stal saam met sy koei deurgebring. Elfuur die aand bring Miems vir hom ’n koppie swart koffie. Langs hom op die grond staan ’n paar bottels brandewyn, lynolie en medisyne. In die strooi lê die koei. ’n Rukkie kyk sy in stilte. Dis vir haar of Bontrok se asemhaling nie meer so swaar is nie, asof sy gemakliker voel.
“Sy lyk ’n bietjie beter, Pieter.”
“Sy is ’n bietjie beter.”
“Kom jy nie nou ’n slaggie rus nie? Jy lyk so moeg.”
“Nie nou al nie, my vrou. Gaan slaap jy maar solank. Ek sal nog ’n uur of twee bly totdat ek meer gerus is.”
Sy weet dit help nie om hom te probeer oorreed nie. Sy ken Pieter. En sy weet hy is baie onrustig, sy weet hoe groot die verlies sal wees as hy Bontrok moet verloor. Maar sy self is doodmoeg. Sy is ook al van voor sonop af aan die gang en kan hom tog nie help deur hier te bly nie. Hy stap saam met haar huis toe, neem ’n dik, oorgetrekte kombers en gaan weer terug stal toe.
Maar sy kan nie slaap nie. Sy mis Pieter langs haar op die groot bed. Voor sy haar oë sluit, bid sy ook soos Popsie gebid het: “Liewe Jesus, maak tog vir Bontrok gesond.”
Bontrok was die volgende oggend beslis beter. Pieter se oë het diep agter in hul kasse gesit en hy was moeg en bleek. Maar hy het weer met onvermoeide ywer sy werk op die plaas hervat. ’n Paar dae nog van spesiale sorg en Bontrok was weer gesond.
Januariemaand was droog en warm. Die lang somerdae was uitputtend. Selfs vroegoggend het die son se strale al gesteek en geskroei. Dit was net saans, as die son agter die rante verdwyn het en die sagte aandluggie begin roer, dat die wêreld draagliker geword het en ’n mens gevoel het dat jy weer kan lewe. Maar ten spyte van die hitte was hulle almal heeldag bedrywig. Daar was altyd werk op die plaas. Hulle moes kook en bak, hulle het help karring en botter maak, die eiers verpak om weggestuur te word, gewas en gestryk. Vir die dogters moes nuwe klere gemaak word.
Die dorp se jong mense het baie aande kom kuier. Hulle het vleisgebraai, waatlemoenfees gehou, speletjies gespeel, gesing en op die werf te kere gegaan.
Al die bedrywigheid het Debbie ook aan die gang gehou. Sy het haar knaende onrus onderdruk en haarself gedwing om vrolik en opgewek saam met die jongspan te kuier.
Maar Januarie het einde toe gespoed en haar onrus het toegeneem. Dit het steeds groter inspanning van haar geverg om saam met die jolige jong klomp te kuier, om so sorgeloos en opgeruimd soos altyd rond te baljaar sodat die huismense, en veral haar ma, tog niks moet agterkom nie.
In haar hart het die doodse vrees en angs steeds groter geword. En haar verlange na Paul het ook steeds gegroei. Sy verlang so baie na hom; sy verlang gedurig na hom. In die oggend as die dou op die blomme lê, in die warmte van die dag as sy onder die peerboom in die koelte lê en droom, saans as die son ondergaan en die skemering oor die vlaktes kruip. En as die sluiers van die nag die aarde toevou en slegs die flonkerende sterre die duisternis deurdring, word haar verlange onuithoudbaar.
Dit het Februarie geword.
’n Enkele reënbui het die weer ’n dag of twee afgekoel, maar die droogte is nie gebreek nie. Oor ’n paar weke moet sy weer terug Pretoria toe.
Debbie staan teen sononder op die stoep met ’n brief wat sy daardie middag van Paul gekry het. Sy wil alleen wees. En tog is sy bang om alleen te wees, want dan oorweldig haar gedagtes en haar vrees haar weer. Die skaduwees wat rek en aankruip, maak haar neerslagtig.
Die lug, wat heeldag ’n harde, gevoellose staalblou was, word nou ligroos en die wolkvlies aan die westerhemel word ’n diep karmosyn, dan skarlakenrooi en goud en oranje en die sagste pers . . . jakarandabloeisels . . . Paul . . .
Doortjie kom by die voordeur uit.
“Stap saam met my na die koppie toe, Doortjie. Daarvandaan sal dit nog mooier wees.”
Maar Doortjie kan nie saamgaan nie.
“Jammer, Deb, maar ek het belowe om Ouma te help. Ons het vir julle ’n verrassing vir ete. Stap jy maar, die aandete sal nog lank nie klaar wees nie. En kyk sommer vir my part ook!”
Debbie stap alleen die veld in. Meteens beny sy vir Doortjie. Sy is so gelukkig, so seker van haarself, altyd so bedrywig.
Die wêreld is nou aan die brand. ’n Paar oomblikke staan die vlamme teen die hemel, dan vervaag die helder kleure tot sagte tinte. ’n Diep skemering daal oor die aarde neer. Ook die eensaamheid en verlange in haar word dieper, dringender. Sy vat aan Paul se brief in haar sak. Dis nie nodig om dit te lees nie. Sy ken die inhoud van buite. Paul se briefie is opgewek, maar tog so teleurstellend kort. Vandag sou ’n lekker lang brief haar so baie getroos het. Maar Paul is ook altyd besig, gedurig aan die gang. Eers op Hermanus, waar hulle so lekker by die see gekuier het, en nou weer tuis. En binnekort moet Paul Kaap toe gaan. Sy gun hom die lekker vakansie, maar sy verlang so baie na hom. Sy verlang na sy teenwoordigheid, na sy sterk, beskermende arms om haar.
Sy
