gebid, gewens, gesmeek dat ek die tandemuis kon bullshit.
Toe kom Paul Lombaard. Ek moes vir my ma ’n pakkie sigarette by die kafee op die hoek gaan koop, maar het nie genoeg bedelgeld gehad om daarvoor te betaal nie. Terwyl die Griek agter die toonbank besig was om dit vir my te verduidelik, het ’n hand oor my kop gestrek en ’n tweerandnoot voor hom neergesit. Ek het dankbaar die pakkie gevat, want my ma was erg oor haar sigarette. Wanneer sy nie sigarette gehad het nie, het sy vreeslik geïrriteerd geraak en sou sy selfs stompies rook.
“Wat is jou naam?” het die man vir my gevra toe ons buite op die kafee se stoep staan. Hy het blou jeans en ’n dik belt met ’n groot gespe aangehad. Hy het sy twee duime voor by sy belt ingehaak en my sonder ’n glimlag op en af bekyk.
“Claudie,” het ek skaam geantwoord en vir sy skerppuntskoene gekyk. Ek het nog nooit voorheen ’n man gesien wat sulke vroumensskoene dra nie.
“Ek’s Paul. Vir wie is die sigarette?”
“Vir my ma.”
“Waar bly julle?”
Ek het na die woonstelgebou beduie. “Daar, oom.”
“Ek is nie jou oom nie, my naam is Paul.”
“Okay, oom.”
“Het jy ’n pa?”
“Ja.”
“Watse werk doen hy?”
“Hy is ’n tronkvoël.”
“Kom, ek stap saam met jou tot by jou ma,” het hy vriendeliker aangebied.
Ek het nie omgegee dat hy saamstap nie. Ek het onderlangs na hom geloer. Hy was baie lank, met ’n blas vel en ’n krom neus, sy oë amper swart.
My ma het ongemaklik gelyk toe ek saam met die onbekende man in die deur verskyn. Sy het selfbewus aan haar hare gevat en denkbeeldige kreukels uit haar klere gevryf – ’n gewoonte wat sy nog altyd gehad het as sy in ’n vreemde man se geselskap is.
“Paul,” het hy homself voorgestel en sy hand na haar uitgehou. “Ek het jou al voorheen gesien, Sondae by die meer. Vir jou en . . . e . . . Claudie.”
“Haai, regtig?” het my ma gegiggel en sy hand geskud.
Ek het na my ma se hand in Paul s’n gekyk: haar hand was baie wit en dun, ek kon selfs die beentjies en blou are onder haar bleek vel sien. Haar rok het soos ’n sak aan haar maer lyf gehang.
“Wil jy inkom vir koffie?” het sy gevra.
Ek het dikbek eenkant toe gestaan toe hy inkom. Kwaad vir hom oor hy nie sy ry wou kry nie, kwaad vir my ma oor sy hom ingenooi het.
In die weke daarna het Paul tydig en ontydig aan ons woonsteldeur kom klop. My ma het bly gelyk om hom te sien en sy het meer gereeld gelag. Moet wees oor die sigarette wat hy elke keer vir haar gebring het, het ek gedink. Sy het weer begin om haar naels te verf en het elke oggend grimering aangesit, al het sy nie gaan werk nie.
Ek het nie van Paul gehou nie, want hy het die vrede tussen my en my ma heeltemal kom versteur. Wanneer hy by ons gekuier het, het my ma my meestal uitgejaag om buite te gaan speel.
“Maar ek is nie lus om buite te speel nie, Ma!”
“Wat wil jy dan doen? Wil jy ons tande tel?”
“Nee, ek wil rummy speel.” Ek het hoopvol die pakkie verweerde kaarte opgehou.
“Ons kan vanaand rummy speel. Toe, gaan speel buite! En jy kom nie terug voor ek jou kom roep nie.”
Elke keer wat ek by die woonstel uitgestap het, kon ek hoor hoe sluit sy die deur agter my. Dit het my kwaad gemaak. Ek het met ’n stywe rug op die trappie voor die deur gesit tot sy later kom oopsluit het.
Op ’n dag het Paul met ’n groot geel teddiebeer in sy arms by ons opgedaag. Ek het gedink die beer is vir my ma, maar hy het dit na my uitgehou.
“Is dit myne?” wou ek verbaas weet.
“Ja. Vir jou verjaarsdag.”
Ek het dit gretig by hom gevat. “Wanneer is my verjaarsdag?”
“Weet die kind dan nie sy verjaar vandag nie, Lisa?” het Paul oor sy skouer na my ma in die kombuis geroep.
“Ek het haar nog nie gesê nie,” het my ma geantwoord. Sy het uit die kombuis gekom met ’n sjokoladekoek in haar hande.
“Hoekom nie?” het Paul gevra.
“Ek wou eers sien of jy ’n plan kon maak vir ’n geskenk.” My ma het die koek voor my neergesit. “Geluk met jou verjaarsdag, Claudie!”
“Is ek nou vyf jaar oud?” wou ek verras weet.
“Ja,” het sy gelag en die koek in groot skywe gesny.
Paul het min kom kuier toe Theuns-hulle vir die kort Oktobervakansie by die huis was. Bennie was openlik vyandig teenoor Paul, maar dit het nie gelyk of dit hom pla nie.
“Is dit Ma se boyfriend?” het Bennie gevra en onbeskof met sy wysvinger na Paul gewys toe my ma hom aan hulle voorstel. Theuns het met ’n frons na Paul gekyk en Alfie met ’n glimlag.
“Jy is heeltemal te groot vir jou skoene,” het my ma haar vir Bennie vererg. “Groet hom ordentlik!”
Bennie het sy lippe styf opmekaar gepers en anderpad gekyk.
“Verskoon hom maar, Paul,” het my ma verskoning gemaak vir Bennie se slegte maniere. “Hy is nie gewoond aan ’n man in die huis nie.”
Ná die vakansie het Paul se gekuier by ons in ’n oorslapery ontaard.
Ek was gewoond daaraan om saam met my ma op haar dubbelbed te slaap as Theuns-hulle in die koshuis was, en die eerste aand wat Paul by ons oorgeslaap het, het ek ’n bohaai gemaak toe my ma sê ek moet in my eie bed gaan slaap. Ek het só hard en aanhoudend gehuil dat sy later ingestem het dat ek maar by hulle kan slaap.
“Die kind kan nie sáám met ons op ’n bed slaap nie, Lisa!” het Paul geprotesteer en ek het weer begin huil.
“Dis net vir die eerste aand of so, Paul. Sy moet nog daaraan gewoond raak,” het my ma gepaai.
Sy het haar kant van die deken opgelig en ek het langs haar ingeklim. Ek het met my kop op haar skouer gelê en sy het my hare gestreel tot ek aan die slaap geraak het.
Ek het wakker geword van die bed se geskud en snaakse geluide. Vir ’n oomblik was ek heeltemal deurmekaar. Toe sien ek Paul se kaal lyf bo-op my ma. Harde kreungeluide het uit hulle lywe gekom. Ek kon die ritmiese beweging van Paul se boude bo-op my ma sien. Sy mond was oor een van haar kaal borste – hy het gelyktydig gesoen en gelek. My ma het met haar een hand Paul se hare getrek en met haar ander hand teen die bed se kopstuk gedruk. Haar bene was om Paul se rug gevou en haar kop was agtertoe gegooi – haar mond oop en haar oë toe.
Ek het geskrik. Wat doen hy met haar?
“Ma?”
