Hoe langer Kris na Apie kyk, hoe breër glimlag hy.
“Wat’s dit met jou?” brom sy boetie uiteindelik. “Lyk ek vir jou soos ’n hanswors, of wat?”
“Lekker astrant, nè?” sê Kris geamuseerd.
Die ouers kyk ook na Apie. Hulle dink duidelik nou ook dat indien die perfekte fles perskes omgeruil is vir een wat nie so goed was nie, Apie dit gedoen het. Maar hoekom sou hy so iets aangevang het? Hy kon tog nie ’n volle fles ingemaakte perskes alléén opgeëet het nie.
Kris en die ouers beskou Saartjie nou aandagtig.
Sy beantwoord hul kyk met ’n onskuldige gesiggie. ’n Engelkransie is al wat sy nou nog kortkom.
Apie trek aan haar arm en fluister: “Moet niks erken nie. Hulle het nie bewyse nie!”
“Wat fluister jy, Apie?” vra dokter Baumann kwaai, want hy het ’n idee wat gebeur het.
“Sommer net vir Saartjie iets gesê, Pa,” mompel die seun.
Die stilte in die sitkamer is onheilspellend. Die ouers en Kris se oë bly stip op Saartjie en Apie gerig. Die twee probeer die koue blikke tevergeefs ontwyk.
Hul pa loods die aanval op hulle.
“Saartjie en Apie,” sê hy, “weet julle iets van die fles perskes wat op die kombuistafel gestaan het?”
Die twee knik. Ja-nee, hulle kan dit nie ontken nie. Hulle het die fles daar gesien.
“Julle’t dit gesien – en toe gevat,” sê Kris vinnig. “En later ’n ander fles daar gaan neersit!”
“Wie praat met jou?” Apie gluur sy ouer broer aan.
“Abraham,” sê sy ma en sy lyk bleek, “het jy daardie fles met ingelegde perskes gevat en toe ’n ander een daar neergesit?”
Dit is ’n reguit vraag en dit is duidelik dat sy ’n reguit antwoord wil hê.
Apie kyk na Saartjie. Sy moet help. Sy is mos die een wat die fles eerste oopgemaak het.
Saartjie byt op haar onderlip. Sy sal maar net alles moet erken. Dit help nie sy probeer haar hieruit wikkel nie.
“Dit was eintlik nie Apie nie, Mamma,” sê sy eerlik. “Ons het die perskes saam geëet, maar ek het die fles eerste oopgemaak.”
“Ek kan dit nie glo nie!” kreun hul ma verslae. “Julle het sowaar my beste perskes waarmee ek die eerste prys wou wen, opgeëet!”
“Ons het nie geweet dis waarvoor die perskes bedoel was nie, Mamma,” sê Saartjie sag. “As ons dit geweet het, sou ons hulle nooit geëet het nie.”
“Kon julle nie dink daar was ’n rede hoekom die fles op die tafel staan nie?” Mevrou Baumann klink nou kwaad.
Die meisie sê hulle het nogal daaroor gewonder, maar toe het hulle besluit dis seker maar net ’n gelukskootjie …
“En toe eet julle dit?” vra haar ma met ’n stem wat nou so koud soos die koudste windjie van die Suidpool af is.
“Ja, Mamma,” sê Saartjie skor. “Toe eet ons dit maar.”
Apie knik om te wys hy stem saam met sy suster. Hy probeer ook wys dat hy baie spyt daaroor is. Hy maak klikgeluidjies met sy tong en staar droewig voor hom uit.
Saartjie vertel nou presies wat gebeur het: hoe sy honger was en toe die fles ingemaakte perskes daar op die kombuistafel gesien en gedink het sy sal net so enetjie, of miskien tweetjies, vir haar vat. Maar net toe sy die fles oopmaak, het Apie daar aangekom en toe het sy vir hom ook ’n perske gegee …
“Ek was nie eintlik lus daarvoor nie, Ma weet,” sê Apie met ’n onskuldige gesig. “Ek het maar net enetjie gevat omdat ek nie ondankbaar wou wees nie, Ma weet …”
Saartjie vertel nou vinnig hoe hulle daarna besef het enigeen sal kan sien daar is van die perskes uitgehaal en toe besluit het hulle moet dit maar alles moet opeet en ’n ander fles daar neersit. Hulle het mos nie geweet waarvoor die fles bedoel was nie.
Hul ma lyk diep teleurgesteld. Sy kyk na haar man. Hy sê niks nie, maar kyk kwaai na Saartjie en Apie. Hy laat die strafwerk aan sy vrou oor.
“Sover ek onthou,” sê die ma, “het ek gesê julle kan vanmiddag sirkus toe gaan, maar net as julle nie enige kattekwaad aangevang het nie.”
Met kloppende harte sit Saartjie en Apie en luister. Hulle het so vreeslik na die sirkus uitgesien en nou lyk dit sowaar of hul ma hulle wil belet om te gaan!
“Julle bly vanmiddag by die huis,” sê mevrou Baumann streng. “Julle gaan nié sirkus toe nie.” Sy gooi haar kop effens agteroor en begin verder brei.
Saartjie staar mismoedig voor haar uit. As haar ma haar kop so teruggooi wanneer sy iets sê, dan bedoel sy dit. Haar hart sal nie maklik versag nie.
Apie is verslae. Hy het só lank gewag, gedink en gedroom oor die leeus en die leeutemmer, en nou gaan hy nie die sirkus sien nie! Hoekom het hy vir Saartjie daar in die kombuis raakgeloop? As sy nie daar was nie, sou hy nooit daaraan gedink het om die fles perskes oop te maak nie. Dis alles haar skuld!
Hy gluur sy suster aan en maak sisgeluide deur die opening waar sy voortande was.
Mevrou Baumann sit en brei. Kris kyk na die twee op die rusbank. Hy kry hulle nogal jammer. Hy weet mos hoe graag hulle sirkus toe wil gaan.
Dokter Jan lees sy koerant, maar hy kan glad nie daarop konsentreer nie. Hy kry Saartjie en Apie ook jammer. Miskien was sy vrou ’n bietjie te kwaai met die straf wat sy uitgedeel het, maar hy kan niks daaraan doen nie. Hy en sy vrou weerspreek mekaar nooit voor die kinders nie.
Saartjie is hewig ontsteld. Sy gaan nie daardie liefling van die wêreld – die pragtige Marzyna – op haar wit perd sien nie. Dit is verskriklik. Sy kan dit nie glo nie.
Sy probeer so pateties moontlik lyk. Sy wil hê haar ma moet hulle jammer kry en tog maar sirkus toe laat gaan. Sy gee elke nou en dan ’n swaar sug en loer dan vinnig om te sien of dit enige indruk op haar ma maak.
Dit lyk nie so nie.
Saartjie besluit dit sal nie help om die hele tyd net so te sit en sug nie. Sy moet iets doen. Sy moet baie mooi om verskoning vra. Miskien sal haar ma hulle dan genadig wees.
“Mamma,” sê Saartjie en glimlag weemoedig soos iemand wat die hele wêreld se probleme op haar skouers dra. Langs haar probeer Apie ook sy bes om soos ’n martelaar te lyk.
“Ja?” Hul ma kyk nie eens op nie. Sy hou net aan met brei.
“Mamma, ons is vreeslik jammer. Ons sal nooit weer so iets doen nie,” sê Saartjie sedig.
“Nooit, ooit weer nie, Ma,” beaam Apie. Hy kyk hoopvol na sy ma.
Maar sy antwoord hom nie.
“Sê Ma dan niks
