dag die bymekaargemaakte sap in die drom op die buitevuur moes uitkook tot dit dik en swart en glaserig is, het hy altyd ’n plan gemaak om weg te kom.
“Alles proe bitter, Ma, tot die lug ook! Die rook maak ’n mens se klere en ’n mens se lyf en alles bitter. Ek sal vir Ma iets anders doen.”
Sy het hom maar altyd laat wegkom, by die tap was hy darem so fluks.
Maar sy kon nie van sy vrae af wegkom daardie dag nie.
“Hoekom was Ma so bang toe hulle die dag die mense kom tel het?”
“Ek was g’n bang nie.”
“Ma was bang. Ek het gesien.”
“As ’n mens met ’n adder te doen het, is dit nie te sê jy’s bang as jy jou klippe vir hom regkry nie.”
Hulle het saam die kwylende blare om en om op die hoop gepak. Na ’n ruk het sy gedink hy het die ding gelos, maar toe begin hy weer torring.
“Hoekom is ’n mens wit of bruin, Ma?”
“Vra jy my nou na die Here se geheim? Hoekom is ’n spreeu swart en ’n vink geel?”
“Hoekom is ek wit en Ma-hulle bruin?”
“Omdat jy ’n hanskind is. Pak vorentoe daardie blaar, hy drup mis.”
“Hoekom het Ma die dag gesê hulle sal Ma eers moet keel-af sny voor hulle my kan vat? Wou hulle my vat?”
“Dit was wind se praat. Waar kan jy ’n ander mens se kind sommer kom staan vat?”
Sy het van haar hurke af opgestaan, maar Benjamin het bly sit.
“Ma?”
Daar was onrus in die kind. Sy het weggekyk na die verte toe, tot onder waar die vaalblou bergspitse die Kloof sluit, en sy het geweet die kind gaan ’n ding vra waaroor sy nie vir hom sou kon lieg nie.
“Ja, Benjamin?”
“Gaan hulle my kom vat, Ma?”
Die kind het ’n manier gehad om na jou te kyk asof hy uit sy hart in jóúne in kyk. “Ma sal jou nie laat vat nie, Benjamin. Maar êrens wag daar vir ons ’n dag waarop net die Here ons sal kan help.”
“Gaan hulle terugkom?”
“Ek weet nie. As hulle nie kom nie, sal ’n ander adder op ’n ander dag kom. Ons sal maar moet wag en sien. Maar Ma sal jou nie laat vat nie.”
“Hoekom tap die aalwee nie as die noordwestewind waai nie, Ma?”
“Dis die aalwee se geheim.”
Benjamin het die doringtak laat sak en omgekyk na haar toe. Here, het sy in haar binneste gedink, hoekom kry ek skielik so ’n aardige gevoel?
“Fiela!” het Selling benoud geroep.
Die wyfie het nog steeds gehol en Skopper het nog steeds in die middel van die kamp rondgetrippel. Dawid en Tollie en die twee meisiekinders was besig om die opening toe te pak, maar hulle oë het bly huis toe draai.
“Fiela, kom hier!”
Sy het haar tak teen die heining gesmyt en met elke tree wat sy gee, gevoel soos een wat aan die leeg bloei is.
“Môre!” Die lange het mildelik gegroet. “Ek sien julle is nog altyd doenig met die volstruise. Gaan julle laat broei?” Sy het hom nie antwoord gegee nie. “Ek hoor vere se pryse gaan sak.”
Dit was ’n lieg, maar sy het hom dit nie gesê nie. Hy kon staan en praatjies maak tot hy van sy eie praatjies moeg is. Sy sou hom ook nie vra wat hulle kom soek het nie.
Die dikke het skuldigweg nader gestaan. “Ek sien julle het darem ’n bietjie reën gehad … Ons het laas nag agter in De Vlugt geslaap, by die Standers. Ons is gisteroggend ’n bietjie laat weg op Knysna.”
Die wyfie se pote het egalig grond geraak en ’n hoender het bo by die varkhok aan die kekkel gegaan.
“Mister Goldsbury, die nuwe magistraat op Knysna, het ons gestuur,” het die lange gesê, maar hy het haar nie in die gesig gekyk nie. “Hy wil die kind sien.”
Sy het nie haar stem verhef nie. “Ek het daar niks op teë nie, hy kan kom kyk.”
“Hy wil die kind op Knysna sien.”
“Hy kan hom hier kom sien.”
Die lange het hom opgeruk. “Luister, atta, ek is moeg en jy moenie vandag moeilik raak nie. Ons het ver gekom. Die magistraat is nie ’n man met wie ’n mens sukkel nie. Hy wil die kind op Knysna hê en dis klaar.”
“Oormôre,” het die dikke bygevoeg. “Vrydag. Mister Goldsbury wil net die saak van die kind wat die slag in die Bos weggeraak het, opklaar. Dis al. Die ding sluit. Die ma van die kind sal ook Vrydag in die hof op Knysna wees. Sy moet kom kyk of dit haar kind is.”
“Dis nie haar kind nie.”
“Dan moet ons soveel te meer sorg dat sy en mister Goldsbury dit self ook vasstel,” het die lange gesê. “Laat die saak dan afgehandel kom.”
Hulle was haar aan die vaskeer. Sy het dit geweet. “Hoekom kom kyk die bosvrou dan nie hier as sy wil kyk nie?”
“Dis groot sake hierdie, atta, dis dinge wat voor ’n magistraat gesê en gedoen moet word. As sy hiernatoe kom, kan julle praat soos julle wil, maar voor die magistraat staan jy onder eed en moet jy reg praat. Daarby is die bosmense baie sku. Die boswagter sê juis hy weet nie hoe hulle Vrydag die vrou op die dorp gaan kry nie, wat nog te sê van in die hof.”
Hulle het jou klaar omgejaag, Fiela Komoetie, het sy vir haarself gesê, hulle pak nog net die opening toe. Sy het Selling se swakte deur haar lyf voel trek. Spartel en skree sou haar nie help nie, al wat oorgebly het, was om nie voor hulle te loop lê nie.
“Ek sal hom self Knysna toe vat.”
“Waarvan praat jy nou, atta?” Die lange se ongeduld het lelik begin deurslaan. “Die magistraat wil hom Vrydag in die hof sien, dis oormôre! Nie anderweek nie. Dit sal jou minstens twee dae te voet neem om daar te kom, en met die kind by jou nog langer! Dis te ver om met hom te loop.”
“Nou verstaan ek baas nie. Volgens baas het hy, toe hy maar drie jaar oud was, alleen oor die berge gekom tot hier, en nou dink baas dis ver vir hom om te loop?”
“Ek het nie gesê dit is die kind nie, ek het gesê die magistraat wil die kind sien om die saak op te klaar.”
“Ek sê vir baas julle mors julle tyd, dis nie daardie kind nie.”
“As jy dan so seker daarvan is, steek jy nie dalk vir ons iets weg nie?” het die lange agterdogtig gevra.
“Ek het niks om weg te steek nie, ek sê net vir baas-hulle dis nie daardie kind nie. Hy’t nie van die Bos af gekom tot hier nie. Iemand het hom hier kom neersit toe dit nag was sodat niemand moes sien nie. Maar ek is gewillig om die kind Maandag op Knysna vir die magistraat
