“huis toe gestuur”.
Trompie, Blikkies en Dawie hoop ook hulle sal darem elkeen hul geld terugkry.
“Toemaar, julle sal vandag sien,” sê Trompie weer toe hulle met hul tasse waarin die lekkers en hul skoolboeke is die pad skool toe vat.
By die skool herinner die Boksombende almal dat daar pouse ’n snoepwinkel agter die fietsafdakke gaan wees. Hulle eet nie weer van die lekkers nie. Hulle moet mos voorraad hê om te verkoop as die kliënte op hulle toesak.
Maar die kliënte sak nie op hulle toe nie. Met eerste pouse daag daar net drie graadagtmeisies by die fietsafdakke op.
Trompie vryf sy hande opgewonde en sy manskappe doen dieselfde.
Die meisies soek op hulle tyd vir hulle lekkers uit. Dan vra die een: “Hoeveel skuld ons julle hiervoor?” Trompie tel die lekkers in hul hande. Hy glimlag vriendelik en sê: “Vyf rand elk.”
“Is jy mal?” vra die een meisie ontsteld. Sy antwoord nie eens toe Trompie vra of hy vir haar lyk soos iemand wat mal is nie. Sy gooi die lekkers terug in die tas, draai om en loop met ’n wipstappie weg terwyl sy oor haar skouer sê: “Vyf rand vir so ’n paar goedkoop lekkertjies? Dis belaglik! Julle is kroeks!”
Haar twee vriendinne volg dadelik haar voorbeeld.
Tweede pouse gebeur daar ’n wonderwerk. ’n Seun kom met een rand daar aan, koop ’n repie drop en is heeltemal bereid om een rand daarvoor te betaal. Hy stry glad nie eens nie.
“Sien julle, ek het julle mos gesê!” Trompie vryf sy hande opgewonde voor hom. “Nou gaan julle ’n ding sien.”
Maar hulle sien nie ’n ding nie. Dit is hul enigste transaksie van die dag. Op pad terug klas toe werk Dawie uit dit sal hulle ses-en-vyftig dae neem om al hul voorraad teen hierdie tempo te verkoop.
Die tweede dag in die lewe van die Boksombende se snoepwinkel was ook nie ’n sukses nie.
Dinge verbeter nie gedurende die volgende paar dae nie. Die vier vriende verkoop absoluut niks. Nou eet hulle maar hul voorraad op, want hulle kan tog niks anders daarmee doen nie.
Trompie-hulle is later al so uitgeëet aan die lekkers dat hulle daarvan vir die kinders in hul klas weggee. Hulle praat gedurig oor hul mislukte besigheid en probeer dink aan planne om die kapitaal wat hulle daarin gesteek het weer terug te kry.
Een middag sit die vier in Rooie se buitekamer met kakebene wat op en af beweeg soos hulle lekkers eet. Daar is mos baie van die goed.
“Ek sál nog aan ’n plan dink om ons geld terug te kry en ’n ontsaglike wins te maak,” belowe Trompie vir die soveelste keer omdat hy voel sy vriende neem hom kwalik dat hulle soveel geld verloor het.
Trompie hou van die woorde “’n ontsaglike wins”. Hy het dit by sy pa gehoor en gebruik dit nou sommer weer.
“Ja-nee, ouens, dis wat ons gaan maak: ’n ontsaglike wins.”
“Wanneer gaan ons dit nogal maak – en waarmee?” wil Dawie weet.
“Dis waaroor ek nou dink,” sê Trompie. Sy voorkop is geplooi en hy stut sy ken op sy vuis, net soos Die Denker in sy pa se studeerkamer.
Trompie loer om te sien of hierdie peinsende houding sy vriende beïndruk, maar dit lyk nie so nie. Hulle sit almal en kou. Rooie probeer sy tone roer sonder dat sy groottone ook beweeg. Dawie kielie Boesman se maag met sy skoenpunt en Blikkies se oë is half toe. As dit nie was dat sy kake so ritmies beweeg het nie, sou ’n mens gesê het hy slaap.
Die spul het ook geen verbeelding of verstand nie, dink Trompie vies. Hulle sit luilekker en ontspan en hy moet ernstig sit en dink.
“Julle moet ook dink,” sê Trompie hard.
“Hoekom?” wil Rooie weet. “Jy’s mos die kastige sakeman.”
“Waaroor moet ons dink?” vra Blikkies wat nou regop kom.
“Dink aan planne – maniere hoe ons al ons geld kan terugkry. Ander maniere waarop ons geld kan maak.”
“Maar waar gaan ons weer geld kry?” vra Rooie. “Ons geld is nou omtrent alles in ons mae.”
Dit is natuurlik ’n probleem. Die seuns se ouers gaan nie vir hulle nog geld gee om mee te spekuleer nie.
“Dalk moet ons ’n ander soort winkel begin,” sê Blikkies.
“Dis waaroor ons nou moet dink en besluit,” brom Trompie. Hy voel hulle praat in sirkels en kom nie verder nie.
“Jy’s mos die sakeman,” sê Rooie smalend. “Dink jy aan iets.” Hy begin sy tone weer wikkel.
“Weet julle wat?” vra Dawie voor Trompie op Rooie kan begin pik.
Almal kyk nou na Dawie. Dit lyk of hy ’n plan het.
“Wat?” vra Trompie.
“Wat wát?” vra Dawie.
“Wat bedoel jy, wat weet ons?” vra Trompie, maar voel dan dit is nie reg nie. “Ek bedoel, wat weet ons nie? Ek bedoel, probeer jy miskien snaaks wees?”
Dawie kyk onskuldig na Trompie. Nee, hy probeer nie snaaks wees nie. Hoekom sal hy dit wil doen? Sy oë vonkel ondeund.
“Nou wat wil jy dan sê?” vra Trompie vererg en wikkel sy sproetneus om te wys hy is nou lelik omgekrap.
“Ek wil sê daar is net een manier om ons geld weer terug te kry.”
“En wat’s dit?” vra Trompie, wat skoon vergeet om sy neus verder te wikkel. Hy stel baie belang, want hy wil mos graag sy geld terugkry. Rooie en Blikkies stel ook belang – hulle wil ook graag hul geld terughê.
“Die enigste manier,” sê Dawie ernstig, “is om te werk. ’n Mens kan net geld verdien as jy werk. As ons daai geld wil terughê, moet ons werk. Dis al genade.”
Trompie, Rooie en Blikkies kyk met suur gesigte na Dawie. Sy gesig is net so suur soos hulle s’n. Hy hou self ook nie van sy voorstel nie.
“Te oordeel na julle gesigte is julle nie mal oor my voorstel nie,” sê Dawie.
“Dis tog ’n belaglike voorstel,” brom Rooie. Trompie en Blikkies maak dit duidelik dat hulle volkome met hom saamstem.
“Onthou net, ’n sakeman werk nie eintlik self nie,” sê Trompie. “Hy laat ander mense vir hom werk.”
“Dis nonsens,” sê Dawie, “maar laat ons nie nou daaroor stry nie. Ek hou ook nie van my voorstel nie. Ons werk hard genoeg by die skool.”
Dit is weer stil in die kamer behalwe vir die geluid van kouende kake. Die Boksombende maak of hulle sit en dink aan maniere om sonder kapitaal ’n wins te maak sodat elkeen sy geld kan terugkry. Maar in die werklikheid wonder elkeen waaraan die ander drie dink.
Later dink hulle ook nie eens meer hieroor nie. Hulle sit sommer net.
Nog
