Қазақстан (Қазақ елі) тарихы: 4 кітаптан тұратын оқулық. Тәуелсіз Қазақстан: алғышарттары және қалыптасуы. 4-кітап. Коллектив авторов

Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Қазақстан (Қазақ елі) тарихы: 4 кітаптан тұратын оқулық. Тәуелсіз Қазақстан: алғышарттары және қалыптасуы. 4-кітап - Коллектив авторов страница 24

Қазақстан (Қазақ елі) тарихы: 4 кітаптан тұратын оқулық. Тәуелсіз Қазақстан: алғышарттары және қалыптасуы. 4-кітап - Коллектив авторов

Скачать книгу

тұрақты негізде жұмыс істейтін екі палатадан: сенаттан және мәжілістен тұрады.

      1995 жылғы 30 тамызда қабылданған Қазақстан Республикасының конституциясында «парламент» ұғымы алғаш рет ресми түрде бекітілді. Осыдан кейін ғана ел президенті Н.Ә. Назарбаев «Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы» конституциялық заң күші бар Жарлыққа қол қойды, оған сәйкес қос палаталы парламентке депутаттарды сайлау 1995 жылдың соңында өткізілді.

      Бірінші сайланған Қазақстан Республикасының парламенті 19961999 жылдар аралығында жұмыс істеді. Бірінші сайланған парламент сенаты мен мәжілісінің сайлауы 1995 жылғы желтоқсанда өтті. Сенатқа 40 депутат 19 облыстан және Қазақстан Республикасының астанасынан екі-екі адамнан сайланды. Сенаттың жеті депутатын Қазақстан Республикасының президенті тағайындады. 1996 жылғы 30 қаңтарда Қазақстан Республикасы парламенті сенатының бірінші отырысында Қазақстан Республикасы Президентінің ұсынуы бойынша Өмірбек Байгелді сенаттың төрағасы болып сайланды.

      Қазақстан Республикасы парламентінің мәжілісіне сайлау 1995 жылы 9 желтоқсанда болды. 67 депутат сайланды. 1996 жылғы 30 қаңтарда бірінші сайланған Қазақстан Республикасы парламенті мәжілісінің бірінші отырысында мәжіліс төрағасы болып М.Т. Оспанов сайланды.

      Екінші сайланған Қазақстан Республикасының парламенті 19992004 жылдар аралығында қызмет жасады. Қазақстан Республикасының бес облысы таратылуына байланысты сенат депутаттары 14 облыстан және Алматы мен Астана қалаларынан сайланды. Екінші сайланған Қазақстан Республикасы парламенті сенатының төрағалары болып, О. Әбдікәрімов (2004 жылғы 10 наурызда депутаттық өкілеттігі аяқталғанға дейін жұмыс істеді) және Н. Әбіқаев (2004 жылғы 10 наурыздан бастап) сайланды.

      1999 жылдың күзінде енгізілген конституциялық өзгерістерге сәйкес алғаш рет Орталық Азия өңірінде аралас схема бойынша Қазақстан Республикасы парламенті мәжілісіне сайлау өтті, бұл саяси партияларға тең өкілдік негізінде партиялық тізім бойынша парламентке сайлану мүмкіндігін берді. Осындай жаңалықтардың нәтижесінде бұл сайлау парламенттік үлгідегі саяси партиялар құру үрдісін ынталандыра отырып, жоғары саяси мәнімен және баламалы түрде өтуімен ерекшеленді. Сайлауға 10 саяси партия қатысты. Мажоритарлық бір мандатты округтерде 547 кандидат тіркелді. Жалпы сайлау барысында сол кезеңде Қазақстан үшін бұрын-соңды болмаған кандидаттар саны бойынша орташа есеппен бір орынға сегіз адам тіркелді.

      Парламент мәжілісіне сайлау қорытындылары бойынша бір мандатты округтер бойынша 67 депутат және біртұтас жалпыұлттық округ бойынша партиялардан 10 депутат сайланды. Олар жеті пайыздық барьерді еңсерген төрт партияның – «Отан», Азаматтық, Аграрлық және Коммунистік партияның өкілдері болды. Екінші сайланған Қазақстан Республикасы парламенті мәжілісінің төрағасы болып Ж.А. Тұяқбай сайланды.

      Үшінші сайланған Қазақстан Республикасының парламенті 2004-2007 жылдары жұмыс істеді. 2005 жылғы 1 желтоқсанда Қдзақстан Республикасы парламенті

Скачать книгу