не ведаеш! Гэта ўсе так кажуць, што з’едуць, не вернуцца ніколі… Я вось таксама марыла некалі з’ехаць, а потым сустрэла твайго бацьку, закахалася, цябе нарадзіла… Ку ды ўжо тут паедзеш? Толькі і здолелі, што з поўнае глухмені перабрацца ў цэнтральную сялібу калгаса.
– А-га, зноў я вінаватая, што ты не збегла куды далей!..
– Ніхто цябе не вінаваціць, дурніца, проста я кажу, што не ўсё ў жыцці адбываецца так, як мы хочам. Хутчэй наадварот: усё ў ім ідзе насуперак нашым жаданням ды марам…
– А я з’еду! Вось пабачыш!..
Гады два назад з Коханаўскага ліцэя ў школу прыязджала цэлая агітбрыгада, якая агітавала выпускнікоў паступаць да іх. Дзяўчаты з ліцэя не толькі распавядалі, як цікава і весела ім вучыцца, а яшчэ, бы сапраўдныя мадэлі, дэманстравалі пашытыя ўласнымі рукамі даволі сімпатычныя сукенкі ды сарафаны. Ірка яшчэ тады сабе адзначыла, што калі пойдзе вучыцца ў Коханава, дык толькі на адзіную «не калгасную» спецыяльнасць, на якую там вучаць, – швачку. Шыць яна ніколі не ўмела ды не любіла, таму «некалгаснасць» швачкі была асноўным аргументам пры выбары спецыяльнасці.
Аднак, калі Ірка з маці нарэшце трапілі ў Коханава, каб падаць дакументы, ім растлумачылі, што пасля дзевяці класаў для дзяўчат засталіся больш-менш прыдатныя толькі дзве спецыяльнасці: садавод ды пчаляр. Ад швачак цяпер тут і паху не было: ліцэй жа сельскагаспадарчы. Нават даярак, ці па-навуковаму – аператараў машыннага даення, тут рыхтавалі завочна.
Маці прыкметна ўзрадавалася, што дачка можа пагадзіцца пайсці ў дзясяты клас ці аформіцца на завочнае навучанне і ў любым выпадку застанецца дома.
Але Ірка пастанавіла сабе ні за што не вяртацца ў Друцк. І паколькі больш за кароў яна ненавідзела корпацца ў градах, то, не доўга думаючы, абвясціла, што жадае стаць пчаляром!
Маці здалася, толькі між іншым заўважыла:
– Не разумею: навошта вучыцца тры гады на нейкага пчаляра, каб ў выніку працаваць даяркай? І дзе ты тых пчол возьмеш у рэшце рэшт?..
Ірка выключна для прыліку паагрызалася, што яна сама ўсё ведае, як-небудзь разбярэцца, кім будзе працаваць праз тры гады, і што ў любым выпадку лепей паспрабаваць стаць пчаляром, чым жыць пад адным дахам з п’яным Віцьком.
Вера на гэта толькі сказала Ірцы, каб тая ніколі потым нават не спрабавала яе папракаць тым, што яна дазволіла ёй застацца.
– І не спадзявайся! – буркнула дачка ў адказ.
Яшчэ маці падумала, што, як мінімум, з голаду малая не памрэ: як-ніяк тры разы на содні студэнтаў кормяць, ды яшчэ абсалютна бясплатна; да таго ж без кантролю не застанецца: у вучылішчы цэлы штат выхавацеляў, якія не пакідаюць дзяцей без увагі ні на хвіліну. Хоча самастойнасці – няхай атрымае…
Маці з’ехала. І калі Ірка засталася адна ў інтэрнацкім пакоі з чатырма вольнымі ложкамі, то яе апанавала казытлівае нецярпенне: вось яно, яе самае галоўнае падарожжа, пачынаецца!..
Толькі перад самай вячэрай засяліліся адразу дзве суседкі па
