хочаш, каб нехта прыйшоў, расчыніў твае дзверы, ажывіў халоднае паветра сваім дыханнем, расклаў агонь у печы – сагрэў цябе з сярэдзіны. Тады не так адзінока будзе стаяць табе ў бязлюдным полі.
І, можа, гэта я павінен адчыніць твае дзверы, а можа, не я? Бо нават тады, калі мяне сустрэнуць добра і будуць рады мне, я не ведаю, на колькі хопіць мне гэтай радасці. Хіба можна радавацца заўсёды? І ці не захочацца мне неўзабаве пакінуць хату і зачыніць дзверы знадворку? І як тады будзе табе? Ці не стане табе яшчэ болей зябка і няўтульна пад гэтым шырокім небам? І ці не пойдзем мы па свеце яшчэ болей адзінокія і самотныя, як зараз?
Але ўсё роўна – мне хочацца гаварыць з табою. Можа, гэта гаворка – жаданне зазірнуць у тваю душу ці расчыніць перад табою дзверы сваёй хаты-душы? Толькі ці не застанёмся мы абое пасля гэтай гаворкі з расчыненымі напята дзвярыма? Ці не выстудзім свае хаты, і ці не застануцца яны стаяць з халоднымі ценямі па кутках і пустымі праёмамі дзвярэй? Як вечны дакор мне – чалавеку, які хацеў і баяўся, хацеў сказаць і баяўся гаварыць.
Апошні час мне вельмі няўтульна на свеце. Нідзе не магу я доўга затрымацца. Не паспею сагрэцца, як шукаю дарогі далей. Дарогі куды, дарогі навошта? У поле, на вецер, на сібер, з тым, каб праз нейкі час зноў шукаць новую хату, новае прыстанішча. Новую хату, бо ніколі не магу вярнуцца назад, дзе ўжо быў.
Я зразумеў, што свет вялікі, а людзей так небагата. І ці можа адзін сабраць тое, што рассыпаюць усе?
Я адчуваю, што ад мяне ўсе чакаюць цяпла, а я прыношу холад. Агню майго хапае вельмі на мала. Яго не хапае нават на тое, каб сагрэць самога сябе. Гэта хутчэй бенгальскі агонь на навагодняй ёлцы, а каго можа сагрэць бенгальскі агонь?.. А можа, не бенгальскі? Можа, гэта толькі мне так здаецца?..
Даруй, што пішу табе ўсё гэта. Магчыма, я і не пашлю гэты ліст табе, магчыма, яго ніхто ніколі не прачытае. Бо гэта толькі маё, схаванае ад усяго свету, схаванае за напускной весялосцю, за працай, за дзелавітасцю.
Як добра быць шчаслівым! А калі ў чалавека няма шчасця – ён выдумляе яго. Як добра быць каханым! А калі няма кахання, чалавек выдумляе і яго. І як ні дзіўна, чалавек з выдуманым шчасцем і выдуманым каханнем часта бывае шчаслівейшы, чым чалавек з рэальным шчасцем і каханнем. Даруй яшчэ раз».
Ні імя, ні адрасу на аркушыку не было, але я ведаў, што ліст мог быць напісаны толькі аднаму чалавеку.
«Вось і ўсё, – горка падумаў я. – Жыў-быў чалавек… Жыў-быў… Хаця не, не ўсё…»
Час быў позні, і я не стаў трывожыць Міколу. Вырашыў пазваніць заўтра на працу. На мой званок доўга ніхто не хацеў браць трубку. Я набраў нумар яшчэ раз. Азваўся жаночы голас.
– Мне Мікалая Іванавіча, – папрасіў я.
У трубцы цішыня і далёкі, нібы з космасу, трэск.
– Хачу папрасіць Міколу Буракоўскага, – паўтарыў я.
– А хіба вы нічога не ведаеце?.. – голас ціхі, быццам вінаваты.
– Што?!
– Мікалая Іванавіча няма. Ужо два месяцы, як яго не стала.
Я
